Morfologia systemów kanałów korzeniowych zębów pozostaje przedmiotem wielu badań naukowych. Mnogość dostępnych w tym zakresie prac pozwoliła na określenie częstości występowania danej liczby korzeni oraz kanałów korzeniowych w poszczególnych grupach zębów. Z badań tych wynika również, że zdarzają się odchylenia od przyjętych norm.

Dolne kły są opisywanie w piśmiennictwie najczęściej jako zęby jednokorzeniowe (w 98%) oraz jednokanałowe (w 94% przypadków)¹. Pécora po zbadaniu 830 usuniętych dolnych kłów wykazał, że częstość występowania dwóch korzeni w tych zębach to 1,7%². Inni autorzy po analizie 3871 obrazów badań tomografii komputerowej o wiązce stożkowej (CBCT – cone beam computed tomography) dolnych zębów przednich określili prawdopodobieństwo występowania dwóch korzeni w kle jako 1,32%³.

Zęby przedtrzonowe pierwsze górne według ogólnodostępnych podręczników mają jeden kanał w 9% opisywanych przypadków, dwa kanały w 85%, a trzy kanały w 6%. Częstość występowania dwóch korzeni w tych zębach to 14%¹. Inni autorzy przedstawiają te zęby jako dwukanałowe w 69%, z jednym kanałem w 26%, a jako zęby z trzema kanałami w 5% przypadków⁴. Z badań przeprowadzonych przez Liu i wsp. wynika, że częstość występowania trzech kanałów w tych zębach to 1,23%⁵.

Przypadek 1

Pacjentka, lat 59, zgłosiła się do Centralnego Ambulatorium Stomatologicznego Uniwersyteckiej Kliniki Stomatologicznej w Krakowie z silnym bólem w rejonie zębów 43 i 44. Badanie kliniczne wykazało rozległe wypełnienie w tych zębach, reakcja na bodźce termiczne (zastosowanie chlorku etylu) była ujemna. W trakcie badania palpacyjnego nie stwierdzono zwiększonej ruchomości zębów ani obecności przetoki.

Po wykonaniu zdjęcia pantomograficznego (ryc. 1) oraz wewnątrzustnego zdjęcia zębowego w systemie radiografii cyfrowej (ryc. 2) stwierdzono rozległy ubytek kości w rzucie wierzchołków zębów 43 i 44 oraz dwa korzenie i dwa kanały w zębie 43, a także jeden korzeń i jeden kanał w zębie 44.