W artykule skupiono się na przedstawieniu niektórych protokołów rekomendowanego postępowania poekstrakcyjnego u pacjentów przed planowanym leczeniem implantologicznym na podstawie przeglądu piśmiennictwa naukowego.

Ekstrakcja zęba to najpowszechniejsza procedura w chirurgii stomatologicznej. Gojenie zębodołu poekstrakcyjnego u pacjentów zdrowych przebiega zwykle bez powikłań. Jednak nawet przy prawidłowym procesie gojenia kość ulega przebudowie. Ubytek kostny wyrostka zębodołowego, który powstaje w następstwie ekstrakcji, zostaje tylko częściowo odbudowany. Równocześnie w procesie gojenia następuje odbudowa i resorpcja kości. Zmiany wymiarów grzbietu wyrostka po ekstrakcji zęba po raz pierwszy opisali Pietrokovski i Massler.

Zaobserwowano, że resorpcja kości była bardziej wyraźna na ścianie policzkowej niż podniebiennej/językowej wyrostka zębodołowego szczęki oraz części zębodołowej żuchwy. Ponadto autorzy odnotowali większą resorpcję kości w bocznych odcinkach szczęk niż w przednich^1,2. W badaniach zauważono utratę kości wyrostka zębodołowego u pacjentów po 6 miesiącach od ekstrakcji zęba w wymiarze poziomym (od 11 do 22%) oraz pionowym (od 29 do 63%)³.

Resorpcja grzbietu wyrostka zębodołowego przebiega szybciej w żuchwie (0,4 mm/rok) niż w szczęce (0,1 mm/rok). Wskutek procesu resorpcji grzbiet wyrostka zębodołowego staje się węższy i krótszy, zmienia się również jego pozycja: dopodniebienna/dojęzykowa⁴. Badania wykazały, że kość zanika najintensywniej w ciągu pierwszych 3 miesięcy po ekstrakcji, co skutkuje zmniejszeniem o ok. 50% wymiarów wyrostka i średnią utratą 6,1 mm kości w wymiarze policzkowo-językowym¹. Według jednych autorów rozmiar grzbietu wyrostka zębodołowego zmniejsza się po ekstrakcji najszybciej w ciągu pierwszych 6 miesięcy⁵, a według innych w ciągu pierwszych 2 lat^3,4. Aktywność resorpcyjna po tym czasie ulega spowolnieniu i trwa przez całe życie.

Ubytek kości po ekstrakcji zęba może być większy w przebiegu przewlekłych chorób przyzębia, urazów zębów/kości oraz zmian okołowierzchołkowych przy korzeniach zębów nieprawidłowo przeleczonych endodontycznie. Traumatyczna technika chirurgicznego usuwania zęba również wiąże się z nadmierną utratą kości. W planowaniu leczenia odtwórczego niezbędna jest wiedza dotycząca zmian w procesie gojenia ran poekstrakcyjnych⁵. Odpowiednia objętość oraz korzystna architektura kości wyrostka zębodołowego są konieczne do uzyskania optymalnej, funkcjonalnej oraz estetycznej odbudowy implantoprotetycznej⁵. Dzięki zabiegom augmentacyjnym część z tych problemów została ograniczona lub nawet wyeliminowana¹.