Ortodoncja zajmuje się profilaktyką, diagnostyką i leczeniem wad zgryzu. Leczenie ortodontyczne ukierunkowane jest na wyeliminowanie lub kamuflaż wady zgryzu. Periodontologia to dziedzina obejmująca profilaktykę, diagnostykę oraz leczenie chorób tkanek otaczających i utrzymujących zęby w jamie ustnej. W jej spektrum działania medycznego leżą choroby przyzębia, recesje przyzębia i choroby błony śluzowej jamy ustnej.

Leczenie periodontologiczne ma na celu zatrzymanie postępu uszkodzeń przyzębia, niekiedy możliwa jest częściowa naprawa powstałych uszkodzeń. Skojarzone leczenie ortodontyczno-periodontologiczne prowadzone jest w przypadku pacjentów, u których wada zgryzu współistnieje z uszkodzeniem przyzębia.

Etiologia, obraz kliniczny, warunki podjęcia terapii

Zapalenie przyzębia jest w każdym przypadku poprzedzone zapaleniem dziąseł, które może ulegać progresji zależnej od wielu różnych czynników, w tym: genetycznych, środowiskowych i immunologicznych. Na wystąpienie zapalenia przyzębia wpływa wiele czynników, wśród których podkreśla się odpowiedź immunologiczną organizmu na obecność płytki nazębnej. Postęp choroby może mieć charakter ciągły, z nasilaniem się w okresach zaostrzeń. Utrata kości i dowierzchołkowa migracja przyczepu nabłonkowego mają charakter nieodwracalny¹.

W niektórych przypadkach choroba przyzębia nakłada się na istniejącą wcześniej wadę zgryzu, niekiedy powikłaną brakami zębowymi o różnej etiologii. Często jednak to choroba przyzębia, z powodu zredukowanego podparcia kostnego, prowadzi do patologicznej migracji zębów – ich wychylania się, wydłużania, rotacji i szparowatości uzębienia^2,3. Niepożądana zmiana pozycji zębów powoduje pogorszenie kontaktów zwarciowych, a powstawanie wtórnych węzłów urazowych pogarsza rokowanie długoterminowe co do utrzymania zębów³. Następuje upośledzenie funkcji i pogorszenie się estetyki uzębienia, co często skłania pacjenta do poszukiwania pomocy medycznej. Uzyskanie lub przywrócenie prawidłowych warunków zgryzowych z pewnością poprawia wygląd uzębienia oraz komfort odgryzania i żucia pokarmów, a także stwarza korzystniejsze warunki dla zastosowania stałego unieruchomienia w postaci szyny z włókna szklanego. Uważa się także, że wspomaga zapobieganiu progresji choroby przyzębia, chociaż nie ma na to dowodów naukowych w opublikowanych randomizowanych badaniach klinicznych z uwzględnieniem grupy kontrolnej. Jednocześnie przyjmuje się, że przy zachowaniu prawidłowej higieny jamy ustnej i braku aktywnego stanu zapalnego ortodontyczne przesuwanie zębów w granicach istniejących tkanek jest bezpieczne dla zębów i przyzębia^1,4.