Klasyfikacja

Zaburzenia oddychania dzieli się na cztery grupy:

• obturacyjny bezdech podczas snu (OBPS)
• centralny bezdech podczas snu
  • pierwotny centralny bezdech podczas snu
  • pierwotny centralny bezdech podczas snu u wcześniaków
  • pierwotny bezdech podczas snu u niemowląt
  • bezdech centralny związany z oddychaniem typu Cheyne’a-Stokesa
  • bezdech centralny związany z chorobami somatycznymi inny niż typu Cheyne’a-Stokesa
  • zaburzenia oddychania na dużych wysokościach
  • bezdech centralny związany ze stosowaniem leków lub innych substancji
  • bezdech centralny powstały w wyniku leczenia
• hipowentylacja związana ze snem
  • zespół hipowentylacji w przebiegu otyłości
  • centralna wrodzona hipowentylacja pęcherzykowa
  • centralna hipowentylacja o późnym początku z dysfunkcją podwzgórza
  • centralna idiopatyczna hipowentylacja pęcherzykowa
  • hipowentylacja związana ze snem wynikająca ze stosowania leków lub innych substancji
  • hipowentylacja związana ze snem wynikająca ze schorzeń somatycznych
• hipoksemia związana ze snem.

Dodatkowo w tym rozdziale uwzględniono warianty normy:

• oddech periodyczny
• pauzy/przerwy oddechowe u noworodków i niemowląt
• katatrenię, czyli jęki wydechowe w czasie snu
• chrapanie.

Najczęstszym zaburzeniem oddychania jest obturacyjny bezdech podczas snu (OBPS), dotyczy 1–4% dzieci. Przewidywane jest zwiększenie częstości OBPS z powodu epidemii otyłości wśród dzieci. Nieco rzadziej diagnozowany jest bezdech centralny. Pozostałe rodzaje zaburzeń występują marginalnie, dlatego zostaną omówione skrótowo.

Zespół obturacyjnego bezdechu podczas snu (OBPS)

Kryteria rozpoznania

Kryteria rozpoznania można podzielić na kliniczne i polisomnograficzne.

Wśród kryteriów klinicznych można wyróżnić:

• chrapanie
• nieprawidłowy tor oddychania w czasie snu
  • wysiłek oddechowy
  • oddech paradoksalny
• objawy dzienne
  • senność
  • hiperaktywność
  • zaburzenia zachowania
  • trudności w nauce.

Kryterium polisomnograficznym jest obecność co najmniej jednego na godzinę epizodu obturacyjnego bądź mieszanego bezdechu lub spłyconego oddychania w czasie snu (ryc. 1, 2). Alternatywnym kryterium jest zarejestrowanie obniżenia PaCO₂ w trakcie objawów obturacyjnego bezdechu/hipowentylacji. U podstaw patofizjologii OBPS leżą połączenie nieprawidłowości kontroli nerwowo-mięśniowej i zwężenie górnych dróg oddechowych. Podczas epizodu bezdechu może dojść do hipoksji, hiperkapnii i wahań ciśnienia w klatce piersiowej. Zjawiska te prowadzą do dysfunkcji układu autonomicznego.