Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Pediatria. Zaburzenia snu u dzieci” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Choroby somatyczne związane z zaburzeniami snu

lek. Magda Kaczor1

lek. Magdalena Szczęsna2

1Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii w Zagórzu
2Oddział Kliniczny Pneumonologii, Alergologii i Pediatrii Szpitala Pediatrycznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Śmiertelna bezsenność rodzinna

Jest to bardzo rzadkie schorzenie genetyczne (dziedziczone autosomalnie dominująco), którego objawy pojawiają się dopiero w wieku dorosłym. Choroba trwa od 8 do 72 miesięcy, przechodzi w śpiączkę, po której następuje śmierć.

Padaczka związana ze snem

Stan snu oraz przejście ze stanu snu do czuwania i z czuwania do snu są okolicznościami, w których łatwo dochodzi do czynności napadowej i drgawek. Od 20 do 40% napadów drgawek u dzieci występuje w nocy, a padaczka związana ze snem jest przyczyną 30% zaburzeń z drgawkami. Epizody napadowe zaburzają w różnym stopniu przebieg snu, pogarszają jego jakość, zwiększają zmęczenie i senność w ciągu dnia. Drgawki mogą powodować urazy. Poniżej wymieniono zespoły, w których napady występują jedynie w związku ze snem, w niektórych sporadycznie w czasie czuwania (większość z nich rozpoczyna się w wieku dziecięcym):

  • nocne napady padaczkowe z płata czołowego (NFLE – nocturnal frontal lobe epilepsy)
  • padaczka z ciągłymi wyładowaniami iglica-fala wolna w czasie snu wolnofalowego (CSWS – continuous spike-waves during sleep)
  • łagodna padaczka wieku dziecięcego z iglicami okolicy centralno-skroniowej (BCECTS – benign childhood epilepsy with centro-temporal spikes), inaczej rolandyczna
  • padaczka wieku dziecięcego z napadami z okolicy potylicznej (BEOP – benign childhood epilepsy with occipital paroxysms)
  • młodzieńcza padaczka miokloniczna (JME – juvenile myoclonic epilepsy)
  • padaczka z napadami uogólnionymi toniczno-klonicznymi po obudzeniu
  • niektóre postacie padaczki skroniowej
  • drgawki toniczne w zespole Lennoxa-Gastauta
  • zespół Landaua-Kleffnera.


Dzieci chore na padaczkę częściej zgłaszają problemy ze snem. Mają one różne przyczyny:

  • źle kontrolowana padaczka (szczególnie w przypadku napadów występujących w nocy)
  • drgawki w nocy
  • przerwanie organizacji snu nocnego
  • działania niepożądane leków przeciwpadaczkowych (leki wpływają na aktywność dzienną i sen nocny, ryzyko wystąpienia działań niepożądanych jest tym większe, im więcej leków przyjmuje dziecko)
  • odstawienie leków przeciwpadaczkowych
  • inne pierwotne zaburzenia snu.


Charakter zaburzeń snu jest różnoraki:

  • skrócenie całkowitego czasu snu
  • zmiany wzorca snu
  • parasomnie
  • nocne wybudzenia
  • nadmierna senność w ciągu dnia
  • opóźnienie zasypiania
  • opór przed położeniem się do łóżka
  • zaburzenia oddychania związane ze snem.

Zaburzenia snu prowadzą do zmniejszenia efektywności snu. Źle śpią oraz często zgłaszają zmęczenie również rodzice dzieci chorych na padaczkę. Zazwyczaj śpią w jednym pokoju lub łóżku z dzieckiem z obawy, że w nocy wystąpi epizod napadowy.