Procesy sądowe przeciwko lekarzom – strach ma wielkie oczy?

Nie ulega wątpliwości, że pacjenci coraz częściej składają skargi i mają coraz mniej oporów przed oddaniem spornej sprawy do sądu. Potwierdzają to dane Prokuratury Krajowej, które mówią o 15-proc. wzroście liczby postępowań w sprawie błędów medycznych w ub.r. Jak podaje Naczelna Izba Lekarska, więcej niż w 2016 roku było także postępowań z zakresu odpowiedzialności zawodowej lekarzy. W zeszłym roku sprawy przeciwko 139 lekarzom zakończyły się postawieniem aktu oskarżenia, wszystkich rozpoczętych postępowań było jednak aż 5789.

Jednak 139 aktów oskarżenia stanowi niewielki odsetek w przeliczeniu na ok. 170 tys. praktykujących w Polsce lekarzy. Nie wiemy, jakie jest prawdopodobieństwo zasądzenia wyroku przez sąd ani wytoczenia procesu przez pacjenta w sprawie przeciwko lekarzowi, ale biorąc pod uwagę te dane, nie wydaje się niepokojąco duże.

Skąd więc obawa przed procesem? Lekarze sami obserwują, że coraz częściej są narażeni na sytuacje konfliktowe. – Są rodziny agresywne, które całą winę za nieszczęście, które się im przydarzyło, przekładają na najbliższe otoczenie, w tym na lekarzy i pracowników ochrony zdrowia. To się zaczyna i kończy nieustannymi pretensjami do całego świata. Nie do siebie, nie do Pana Boga, ale do lekarza. Fotografują, nagrywają, piszą skargi, wszczynają kłótnie – mówi w wywiadzie, który wkrótce ukaże się w „Medical Tribune”, prof. dr hab. med. Janusz Książyk, kierownik Kliniki Pediatrii Instytutu Pomnika – Centrum Zdrowia Dziecka.

Czy obawa przed procesem powinna spędzać lekarzom sen z powiek? – To zależy od wielu rzeczy, np. możliwości wpływu lekarza na zapobieżenie procesowi lub jego indywidualnego stosunku do ryzyka (…) Aby jednak lekarz mógł oszacować, czy i jak bardzo się bać, musi znać odpowiedź na pytanie o prawdopodobieństwo takiego niepożądanego zdarzenia. Bez tej wiedzy będzie uruchamiał mechanizm samospełniającej się przepowiedni: nie ufając pacjentom, na wszelki wypadek będzie zabezpieczać się przed pozwami, co wzbudzi nieufność pacjentów, za którą pójdą odpowiednie działania – mówi w innym wywiadzie dla „Medical Tribune” prof. dr hab. Paweł Łuków, kierownik Zakładu Etyki Instytutu Filozofii UW.