Lecznica – czy może NFZ – wskaże, gdzie na zabieg niezgodny z sumieniem lekarza

– To NFZ, a nie zarządzający lecznicami powinien informować, gdzie pacjent otrzyma świadczenie w sytuacji, gdy lekarz zasłania się klauzulą sumienia – mówi w rozmowie z podyplomie.pl Piotr Pisula, przewodniczący Porozumienia Rezydentów OZZL.
Zapis, że jeśli lekarz powoła się na klauzulę sumienia i odmówi świadczenia, wtedy lecznica będzie musiała poinformować pacjenta, gdzie może je wykonać, wprowadziło Ministerstwo Zdrowia do najnowszej wersji projektu nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty – donosi „Dziennik Gazeta Prawna”.
Jak przypomina dziennik, pierwszą wersję projektu przygotował ministerialny zespół (złożony głównie z młodych medyków). Resort zdrowia nie zaakceptował wszystkich propozycji, dorzucił za to kilka własnych. Wśród nich znalazły się też przepisy realizujące wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 7 października 2015 r., w którym stwierdzono m.in. niekonstytucyjność obowiązku – nałożonego na lekarzy powołujących się na klauzulę sumienia – informowania o tym, gdzie można wykonać świadczenie, którego odmawiają.
Wyrok nie wskazał jednak, na kim spoczywa odpowiedzialność za realizację prawa pacjenta do danego świadczenia. Nie wiadomo, czy jest to obowiązek podmiotu leczniczego, czy organów państwa.
W rezultacie resort chce uregulować to w projekcie ustawy o zawodzie lekarza, który właśnie skierował do Komisji Prawniczej. Do przepisu dotyczącego klauzuli sumienia dodał ustęp stanowiący, że w przypadku powstrzymania się przez lekarza od świadczenia niezgodnego z jego sumieniem, to placówka lecznicza ma wskazać lekarza lub podmiot, który zapewni realną możliwość wykonania danej usługi.
To rozwiązanie ma jednak tę wadę, że w przypadku małych praktyk lekarz i zarządzający praktyką to ta sama osoba. To oznacza, że ten sam lekarz, który powołał się na klauzulę sumienia, już w roli kierującego lecznicą będzie musiał wskazać innego lekarza. Zatem zdjęcie obowiązku informacyjnego zadziała tylko teoretycznie.
Dlatego według cytowanego przez dziennik Krzysztofa Bukiela, obowiązek informacyjny powinno przejąć państwo, czyli w praktyce płatnik. Jego zdaniem należy upublicznić listę lekarzy powołujących się na klauzulę sumienia. Wtedy pacjent poszedłby od razu do lekarza, który mu odpowiada.
Z kolei Piotr Pisula, przewodniczący Porozumienia Rezydentów, jest zdania, że NFZ powinien opublikować listę placówek, w których dane świadczenie można uzyskać, jednak bez wymieniania konkretnych nazwisk lekarzy. – Pacjent mógłby udać się bezpośrednio do jednej ze wskazanych palcówek – tłumaczy Piotr Pisula.