Lekarzowi potrącono za badania, pójdzie do sądu?

Okręgowa Izba Lekarska w Łodzi zbadała, czy kontrowersyjne zapisy umów, w których placówka zatrudniająca lekarza proponuje mu dość atrakcyjną kwotę wynagrodzenia, ale jednocześnie obciąża go kosztem badań zlecanych pacjentom, np. USG, RTG lub laboratoryjnych, są zgodne z prawem. W sieci są dostępne wzory umów zawierające omawiane zapisy. Na przykład: 
„Zleceniobiorca będzie pokrywał połowę kosztów badań diagnostycznych ponoszonych przez zleceniodawcę, na które skieruje pacjentów”;
„Zleceniobiorcy za wykonania czynności przewidzianych w par. 1 umowy przysługuje wynagrodzenie w wysokości (…) procent wypracowanego kontraktu miesięcznego za miesiąc, po odjęciu zleconych badań laboratoryjnych”.
Oceny tych przepisów dokonał mec. Paweł Lenartowicz, podkreślając, że nie dotyczą one lekarzy zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, bo zgodnie z Kodeksem pracy wynagrodzenie pracownika co do zasady nie podlega potrąceniu. Natomiast jeśliby założyć, że jednak znajdą się w umowie o pracę – to ten zapis powinien być uznany za nieważny.
Takie działanie pracodawcy będzie nielegalne i stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Warto w tej sytuacji zawiadomić Państwową Inspekcję Pracy.
Jednak – jak zauważa prawnik – większość lekarzy obecnie jest przedsiębiorcami i pracuje na umowach kontraktowych. Fakt ten powoduje, że relacja podmiot leczniczy – lekarz jest teoretycznie relacją dwóch równych sobie stron. Ale nawet w tym przypadku swoboda ustalenia treści stosunku prawnego ma granice. Skutkiem przekroczenia granic swobody umów może być uznanie powyższych zapisów za nieważne. Narażają one lekarza na konflikt pomiędzy postanowieniami umowy a Kodeksem Etyki Lekarskiej oraz ustawą o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Mechanizm polegający na uzależnieniu wysokości wynagrodzenia lekarza od badań diagnostycznych można też uznać za sprzeczny z prawem, a dokładnie z art. 6 ust. 1 ustawy o z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, zgodnie z którym pacjent ma prawo do świadczeń odpowiadających aktualnej wiedzy medycznej.
W sytuacji, w której doszło już do zawarcia niekorzystnej umowy, na podstawie której lekarz został pozbawiony części należnej mu zapłaty z powodu obciążania go kosztem badań zleconych pacjentom, warto przemyśleć dochodzenie swoich roszczeń w sądzie.