Aż 84% pacjentów z alergicznym nieżytem nosa doświadcza zaburzeń snu z powodu zablokowanego nosa – jak można im pomóc?
Katar i uczucie zablokowania nosa to jedne z najczęstszych objawów chorób górnych dróg oddechowych. Mogą one mieć wiele przyczyn, jednak zazwyczaj jest to katar pochodzenia infekcyjnego, alergicznego lub idiopatycznego. Alergiczny nieżyt nosa (ANN) stanowi jedną z najczęściej rozpoznawanych chorób przewlekłych i dotyczy około jednej czwartej populacji w wielu krajach europejskich. W przebiegu ANN występuje zestaw objawów, z których najważniejsze to uczucie zatkania nosa, katar, świąd nosa, kichanie oraz towarzyszący świąd i łzawienie oczu. Powyższe objawy wpływają na zaburzenia emocjonalne i mogą zmniejszać jakość życia. Szacuje się, że nawet 84% pacjentów z zablokowanym nosem w przebiegu ANN ma w związku z tym objawem problemy w codziennym funkcjonowaniu oraz doświadcza zaburzeń snu, co przekłada się na problemy z zachowaniem koncentracji w szkole i pracy. Co ważne, objawy alergii występują przez większą część roku, ale nasilają się w okresie wiosennym i letnim, gdy dochodzi do nasilonego pylenia wielu roślin. W związku z negatywnym wpływem ANN na codzienne funkcjonowanie, ważne jest skuteczne leczenie, ale także łagodzenie jego głównych dolegliwości – kataru i zatkania nosa.
Jednym z rozwiązań w łagodzeniu kataru w okresie wiosenno-letnim jest aerozol do nosa, zawierający ksylometazolinę (np. Sudafed Xylospray HA) lub tabletki z pseudoefedryną (np. preparat Sudafed). Ksylometazolina działa zwężająco na naczynia krwionośne w nosie i łagodzi odczyn zapalny poprzez pobudzanie receptorów α-adrenergicznych. Preparaty dostępne na rynku zawierają ksylometazolinę oraz substancje pomocnicze o działaniu nawilżającym, takie jak kwas hialuronowy, sorbitol i glicerol, które nawilżają błonę śluzową nosa. Ksylometazolina odblokowuje nos do 10 h, a niektóre jej preparaty dostępne na rynku jak np. Sudafed Xylospray HA, nie zawierają konserwantów i mogą być stosowane do 12 miesięcy po otwarciu opakowania, dzięki specjalnej konstrukcji pompki. Wykazuje działanie miejscowe, dzięki czemu ma nieliczne przeciwskazania (np. jaskra z zamykającym się kątem przesączania, niektóre choroby układu sercowo-naczyniowego) oraz wykazuje niewiele interakcji lekowych. Preparat może być stosowany u dorosłych i dzieci, które skończyły 6 lat. W jednym z badań klinicznych wykazano, że ksylometazolina skuteczniej niż donosowe sterydy udrożniała nos. Nie łagodzi jednak takich objawów jak kichanie czy świąd nosa. Z tego powodu warto łączyć doustne leki przeciwhistaminowe i donosowe sterydy z działającymi objawowo lekami obkurczającymi w celu lepszej kontroli objawów i poprawy komfortu życia pacjenta. Leki przeciwalergiczne skutecznie usuwają dolegliwości takie jak świąd czy łzawienie, z kolei miejscowe sympatykomimetyki poprawiają komfort oddychania, poprzez zmniejszanie obrzęku śluzówki nosa. Należy pamiętać o ograniczeniach w ich stosowaniu - powinny być przyjmowane nie dłużej niż 7 dni.
Pseudoefedryna podawana doustnie działa obkurczająco na naczynia błony śluzowej nosa, co zmniejsza nasilenie kataru. Stosowana w dawce 60 mg wykazuje najlepszy efekt łagodzący zablokowanie nosa i nie wywołuje dodatkowego niekorzystnego działania na układ sercowo-naczyniowy. Zmniejsza obrzęk śluzówki nosa oraz ogranicza produkcje wydzieliny i jej wyciek z nosa. Jest pojedynczą substancją, a więc można ją łączyć w razie konieczności z lekami przeciwalergicznymi czy sterydami donosowymi. Dawkuje się ją 3-4 razy na dobę i może być stosowana u osób powyżej 12. roku życia. Przeciwskazane jest stosowanie pseudoefedryny w przypadku ciężkiego nadciśnienia tętniczego, ciężkiej choroby niedokrwiennej serca oraz podczas przyjmowania niektórych leków. Nie powinna być stosowana podczas ciąży (kategoria C).
Należy na koniec podkreślić, że zarówno ksylometazolina jak i pseudoefedryna w ANN i katarze infekcyjnym są lekami działającymi jedynie objawowo, a nie likwidującymi przyczynę dolegliwości. W przypadku ANN kluczowe jest unikanie kontaktów z alergenem oraz regularne stosowanie donosowych sterydów oraz leków przeciwhistaminowych. Leki sympatykomimetyczne mogą jednak znacząco poprawić komfort leczenia pacjenta z ANN
1. Grubbe RE et al. Efficacy and safety of desloratadine/pseudoephedrine combination vs its components in seasonal allergic rhinitis. J Investig Allergol Clin Immunol. 2009; 19(2): 117-24.
2.Samolinski et al., Epidemiologia Chorób Alergicznych w Polsce (ECAP). Alergologia Polska - Polish Journal of Allergology. 2014; 1(1): 10-18.
3. Empey DW et al. Dose-response study of the nasal decongestant and cardiovascular effects of pseudoephedrine. Br J Clin Pharmacol. 1980; 9(4): 351-8.
4. Głowacka K, Wiela-Hojeńska A. Pseudoephedrine-Benefits and Risks. Int J Mol Sci. 2021; 22(10): 5146.
5. Wise SK, Lin SY, Toskala E et al. International Consensus Statement on Allergy and Rhinology: Allergic Rhinitis. Int Forum Allergy Rhinol. 2018; 8(2): 108-352.
PL-SU-2200064
------
Materiał sponsorowany przez firmę Johnson & Johnson.
