Jak po nowemu zgłaszać choroby zakaźne do sanepidu? Zasady już znane

Nowy wykaz chorób i zakażeń objętych obowiązkiem przekazania danych o wynikach leczenia lub wykluczenia nosicielstwa znalazł się w projekcie rozporządzenia ministra zdrowia, który przeszedł już wymagane konsultacje i uzgodnienia.
Jak wygląda ostateczna wersja projektu? Obowiązkiem przekazywania państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu danych o wynikach leczenia albo o wykluczeniu nosicielstwa u ozdrowieńca objęte będą następujące choroby zakaźne:
•    błonica;
•    cholera;
•    dur brzuszny;
•    dur rzekomy A, B lub C;
•    gruźlica;
•    ospa małpia;
•    ostre nagminne porażenie dziecięce.

Jak zgłaszać?
Dokument wymienia także listę danych przekazywanych państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca odbywania hospitalizacji. Są to:
•    imię i nazwisko;
•    data urodzenia;
•    numer PESEL, a w przypadku gdy osobie nie nadano tego numeru – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość;
•    płeć;
•    adres miejsca zamieszkania;
•    dane o wynikach leczenia, w tym dotyczące postępowania diagnostycznego, w szczególności w zakresie uzyskanych wyników badań laboratoryjnych potwierdzających lub wykluczających nosicielstwo.
Istotne jest to, że dane przekazywane są przed wypisaniem osoby zakażonej albo chorej lub podejrzanej o zakażenie czy zachorowanie. Należy je przekazać inspektorowi sanitarnemu właściwemu dla miejsca odbywania hospitalizacji. Można zrobić to telefonicznie na numer telefonu alarmowego opublikowany na stronie Biuletynu Informacji Publicznej właściwej stacji sanitarno-epidemiologicznej lub na inny wskazany do tego numer telefonu, ewentualnie za pomocą środków komunikacji elektronicznej w postaci zaszyfrowanej – jeżeli pozwalają na to możliwości techniczne nadawcy i odbiorcy.
Jak podkreśla MZ, pacjenci zostaną objęci indywidualnym nadzorem epidemiologicznym oraz – w razie potrzeby – oferowane będą szczepienia ochronne osobom przebywającym w ich otoczeniu.

Dlaczego te choroby?

Jak czytamy w uzasadnieniu, błonica i ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis) należą do chorób zakaźnych, których występowanie na terytorium Polski zostało wyeliminowane dzięki powszechnym obowiązkowym szczepieniom ochronnym. Również dur brzuszny został praktycznie wyeliminowany w wyniku masowej akcji szczepień w latach 1964-1975. Nie notuje się też zachorowań na dury rzekome A, B i C ani rodzimych przypadków cholery.
Jak podkreśla resort zdrowia, istnieje jednak stałe ryzyko zawleczenia wymienionych chorób z obszarów ich występowania. Choroby te ze względu na ciężki, potencjalnie śmiertelny przebieg kliniczny są objęte obowiązkiem hospitalizacji.
Specjalistyczna opieka szpitalna, która prowadzi do ustąpienia ostrych objawów chorobowych wywoływanych przez te choroby, daje możliwość kontynuowania leczenia oraz prowadzenia rehabilitacji w warunkach domowych. Należy pamiętać, że w przypadku wybranych chorób zakaźnych leczenie szpitalne zakończone sukcesem klinicznym (ustąpieniem objawów) nie musi oznaczać wyeliminowania nosicielstwa czynników etiologicznych tych chorób u pacjenta (ozdrowieńca).
Nosicielstwo może dotyczyć gardła – bakteria Corynobacterium diphteriae dla błonicy, a w przypadku przecinkowca cholery, pałeczek z rodzaju Salmonella, Salmonella Typhi (dur brzuszny) i Salmonella Paratyphi (dury rzekome A, B i C) oraz wirusa polio – nosicielstwo występuje w jelitach. Dlatego przed wypisaniem pacjenta ze szpitala należy zweryfikować status nosicielstwa pacjentów lub ozdrowieńców.
Przecinkowce Vibrio cholerae – czynnik etiologiczny cholery – wydalane są w kale przez cały czas choroby i przeważnie jeszcze przez kilka dni po ustąpieniu objawów chorobowych. Nosicielstwo może utrzymywać się jeszcze przez kilka miesięcy, przy czym stosowanie antybiotyków skraca okres wydalania.
W przypadku duru brzusznego bezobjawowe nosicielstwo po przechorowaniu może być wielomiesięczne lub wieloletnie.
Zjawisko nosicielstwa występuje również w przypadku durów rzekomych A, B i C (ryzyko nosicielstwa stałego ocenia się na 2–3%).
Przy ostrym nagminnym porażeniu dziecięcym (poliomyelitis) postępowanie wobec osób chorych i zakażonych bezobjawowo wynika również z faktu, że choroba ta jest objęta koordynowanym przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) globalnym programem eradykacji.
W przypadku gruźlicy zgłoszeniem do Państwowej Inspekcji Sanitarnej będą natomiast objęte informacje o wynikach leczenia obejmującego skuteczność tzw. odprątkowania osób chorych (brak prątków gruźlicy w wydzielinie dróg oddechowych), które jako osoby już niezaraźliwe dla otoczenia będą kontynuowały leczenie w domu.
Uwzględniono również nowe zagrożenie dla zdrowia publicznego, jakie stanowi w Europie ospa małpia. Na obszarze Polski osoby podejrzane o zachorowanie na ospę małpią oraz osoby z potwierdzonym zachorowaniem objęte są obowiązkiem hospitalizacji (izolacja w warunkach szpitalnych).
Warto dodać, że rozporządzenie nie określa zasad postępowania medycznego wobec chorego, czyli m.in. zakresu i terminów wykonywanych u niego badań mikrobiologicznych – tu decyzję pozostawiono lekarzom.
Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.