Polacy po medycynie w Ukrainie – będą ułatwienia w dostępie do zawodu?

Dlaczego Polacy, którzy kończą medycynę w Ukrainie, nie mogą korzystać z uproszczonej procedury dostępu do wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty? Czy minister zdrowia zamierza zareagować na takie praktyki dyskryminujące polskich obywateli? – zapytał w interpelacji poseł Michał Urbaniak wraz z grupą innych posłów Konfederacji.
Poseł Urbaniak przytoczył przykład Polki, która w tym roku ukończyła kierunek lekarski Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu Medycznego. Aby mogła rozpocząć drogę zawodową w Polsce, musi ona zdać egzamin nostryfikacyjny. Jej koledzy z roku posiadający obywatelstwo ukraińskie po przyjeździe do Polski mogą skorzystać z „uproszczonego dostępu do wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty” i dzięki temu otrzymać zgodę na wykonywanie zawodu na terenie RP.
Ponadto od obywateli Ukrainy nie jest wymagane zalegalizowanie dyplomów lub duplikatów oraz posiadanie apostille dyplomów lub ich duplikatów. Polka skarży się, że ona, aby posługiwać się swoim dyplomem w Polsce i chociażby zapisać się na egzamin nostryfikacyjny, musiała jechać do Kijowa, aby odebrać osobiście legalizację oraz apostille, ponieważ pracownicy uczelni we Lwowie nie mogli dokonać tej powinności ze względu na zbyt duże zagrożenie.
- Nie jestem w stanie zrozumieć, dlaczego kolejny raz my, Polacy studiujący na Ukrainie, jesteśmy pomijani i dyskryminowani we własnym kraju, z którego pochodzimy, w którym mamy rodziny, który jest naszym domem – skarżyła się młoda lekarka dodając, że problem był zgłaszany, a jednak wciąż nierówne traktowanie powtarza się.
Jej zdaniem nie motywuje to młodych lekarzy do pozostania w kraju, ale jest „bardzo przykre i druzgocące”. Przypomina ona, że polscy studenci tak samo jak obywatele Ukrainy w dzień wybuchu wojny musieli zostawić studia i często z jedną walizką opuścić Ukrainę, nie wiedząc jaka będzie przyszłość.
W ocenie lekarki sprawa jest pilna, ponieważ polscy lekarze po studiach w Ukrainie nie mają możliwości aplikowania na studia podyplomowe, gdzie niejednokrotnie wymagane jest przynajmniej warunkowe prawo wykonywania zawodu.
Wiceminister zdrowia Piotr Bromber w odpowiedzi na interpelację wyjaśnił, że w związku z wybuchem 24 lutego 2022 r. wojny na Ukrainie, ogłoszona została ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy, która, de facto przedłużyła możliwość ubiegania się o warunkowe prawo wykonywania zawodu obywatelom Ukrainy przez okres 18 miesięcy. Było to spowodowane w szczególności, wzrostem zapotrzebowania na świadczenia zdrowotne dla obywateli Ukrainy w Polsce.
Minister Bromber podkreśla, że nie należy porównywać zmian legislacyjnych wprowadzanych w latach 2020 i 2021, kiedy przez kraj przetaczały się kolejne fale pandemii COVID-19, ze zmianami wprowadzonymi w pierwszym i drugim kwartale 2022 r.
Celem wprowadzanych zmian w roku 2020 i 2021 z uwagi na epidemię choroby COVID-19 było pozyskanie personelu medycznego, który uzyskał kwalifikacje poza UE, bez względu na posiadane obywatelstwo, a więc m.in. obywateli Ukrainy, Białorusi i innych krajów.
Z kolei przepisy wprowadzone w marcu i kwietniu 2022 r. dedykowane są głównie obywatelom Ukrainy i związane są stricte z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa.
Jak pisze wiceminister, obywatele polscy lub innych krajów, którzy uzyskali kwalifikacje zawodowe poza UE i nie spełniają warunków do uzyskania prawa wykonywania zawodu lekarza na określony zakres czynności zawodowych, czas i miejsce - nie są pozostawieni w sytuacji bez wyjścia. Mogą podjąć następujące kroki:
1) nostryfikować dyplom (uzyskany poza UE np. w Ukrainie) w uczelni wyższej w Polsce albo zdać Lekarski Egzamin Weryfikacyjny (wybór należy do kandydata, którą z dwóch ścieżek wybierze);
2) zdać egzamin z języka polskiego (egzamin przeprowadza Naczelna Izba Lekarska https://nil.org.pl/kontakt/zespoly-i-osrodki );
3) odbyć lekarski albo lekarsko-dentystyczny staż podyplomowy, trwający odpowiednio 13 albo 12 miesięcy (lub zwrócić się do Ministra Zdrowia za pośrednictwem CMKP z wnioskiem o uznanie za równoważny w całości lub w części stażu podyplomowego odbytego za granicą);
4) złożyć z wynikiem pozytywnym Lekarski Egzamin Końcowy tzw. LEK (egzamin przeprowadza Centrum Egzaminów Medycznych w Łodzi.
- W związku z faktem, że sytuacja obywateli polskich oraz obywateli ukraińskich nie jest tożsama, procedura uzyskiwania przez nich uprawnień do wykonywania przez nich zawodu lekarza i lekarza dentysty w Polsce, w ramach procedury uproszonej, została uregulowana przepisami prawa w odmienny sposób, a zatem teza o nierównym traktowaniu obywateli polskich względem obywateli innych krajów nie znajduje uzasadnienia – podsumowuje wiceminister Piotr Bromber.
O ewentualnych planach zmian prawa w tym zakresie – wiceminister nie wspomina.