Alkohol, marihuana? Kierownicy będą mogli wyrywkowo badać pracowników

W jaki sposób pracodawcy, m.in. kierownicy przychodni czy szpitali, będą mogli sprawdzić stan trzeźwości swoich pracowników? Ministerstwo Zdrowia przygotowało przepisy w tej sprawie.
W połowie grudnia weszły w życie przepisy znowelizowanego Kodeksu pracy. Zgodnie z nimi można przeprowadzić badanie trzeźwości pracownika, gdy mamy uzasadnione podejrzenie, że spożywał alkohol lub narkotyki, a także przeprowadzić badanie prewencyjne.
Przepisy nie precyzowały szczegółów. W tej chwili (22 grudnia) do konsultacji trafił projekt rozporządzenia ministra zdrowia w sprawie badań na obecność alkoholu lub środków odurzających. Określa on, jakie metody mogą być stosowane do przeprowadzania badań oraz jak należy taki fakt udokumentować.
Według dokumentu, badaniu będą mogli być poddani pracownicy, osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby fizyczne pracujące dla danego przedsiębiorcy w oparciu o własną działalność gospodarczą.
Badanie trzeźwości, jakie będzie można przeprowadzić w miejscu pracy, zgodnie z projektowanym rozporządzeniem, to:
•    badanie wydychanego powietrza przy użyciu urządzenia elektronicznego dokonującego pomiaru stężenia alkoholu (metodą spektrometrii w podczerwieni lub utleniania elektrochemicznego),
•    badanie krwi.
W przypadku gdy podczas pierwszego pomiaru analizatorem wydechu uzyskamy wynik ponad 0,00 mg/dm3, należy dokonać drugiego pomiaru po upływie 15 minut.
Natomiast badanie krwi polega na przeprowadzeniu co najmniej dwóch analiz laboratoryjnych krwi pobranej z żyły osoby badanej.
Projekt rozporządzenia określa również wykaz środków działających podobnie do alkoholu, którymi są:
•    opioidy,
•    amfetamina i jej analogi,
•    kokaina,
•    tetrahydrokanabinole,
•    benzodiazepiny.
Jeśli chodzi o badania pod kątem obecności wymienionych środków odurzających, to pracodawca będzie mógł zrealizować:
•    badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego, polegające na nieinwazyjnym pobraniu próbek śliny,
•    badanie krwi, polegające na analizie laboratoryjnej krwi pobranej z żyły osoby badanej metodą chromatografii gazowej połączonej ze spektrometrią masową lub inną metodą instrumentalną, w tym: wysokosprawną chromatografią cieczową, wysokosprawną chromatografią cieczową połączoną ze spektrometrią masową,
•    badanie moczu, polegające na analizie laboratoryjnej moczu osoby badanej metodą chromatografii gazowej połączonej ze spektrometrią masową lub inną metodą instrumentalną, w tym: wysokosprawną chromatografią cieczową, wysokosprawną chromatografią cieczową połączoną ze spektrometrią masową.
Ponadto określono granice oznaczalności (LOQ) dla poszczególnych środków działających podobnie do alkoholu.
W projektowanych przepisach określono także sposób postępowania z probówkami zawierającymi krew lub mocz do badań, w tym warunki dotyczące przechowywania oraz transportowania pobranych materiałów.
Do czasu rozpoczęcia badania krwi pobraną krew przechowuje się w temperaturze od 3°C do 6°C. Krew pobrana do badania może być transportowana nie dłużej niż 72 godziny od momentu pobrania w temperaturze od 0°C do 25°C.
Określono również, jakiego rodzaju dane odnotowuje się w protokołach dokumentujących przeprowadzenie badań.
W przypadku badania przeprowadzonego przez organ analizatorem wydechu wskazującego na obecność alkoholu w organizmie osoby badanej sporządza się protokół, który zawiera:
1) dane osoby badanej: imię i nazwisko, numer PESEL, a jeżeli nie posiada, serię i numer dokumentu potwierdzającego jej tożsamość, datę urodzenia, płeć, wzrost – na podstawie oświadczenia osoby badanej, jeżeli jego złożenie jest możliwe, masę ciała – na podstawie oświadczenia osoby badanej, jeżeli jego złożenie jest możliwe, podpis, jeżeli jego złożenie jest możliwe;
2) imię, nazwisko i podpis osoby przeprowadzającej badanie;
3) imię, nazwisko i podpis osoby, w obecności której przeprowadzono badanie;
4) wynik pomiaru lub pomiarów w postaci cyfrowej oraz jednostkę, w jakiej wyrażony jest wynik;
5) datę, godzinę i minutę badania;
6) miejsce wykonania badania;
7) nazwę, model i numer fabryczny analizatora wydechu, którym przeprowadzono badanie;
8) ilość, rodzaj i godzinę spożycia napojów alkoholowych przez osobę badaną w ciągu ostatnich 24 godzin – na podstawie oświadczenia osoby badanej, jeżeli jego złożenie jest możliwe;
9) informację o chorobach, na jakie choruje osoba badana – na podstawie oświadczenia osoby badanej, jeżeli jego złożenie jest możliwe;
10) informację o objawach lub okolicznościach uzasadniających przeprowadzenie badania oraz dacie i godzinie ich stwierdzenia;
11) informację o żądaniu przez osobę badaną przeprowadzenia badania krwi;
12) uwagi osoby badanej co do sposobu przeprowadzenia badania, jeżeli zostały zgłoszone.
Warto dodać, że przedsiębiorcy, którzy wprowadzą kontrolę trzeźwości lub obecności środków działających podobnie do alkoholu, będą musieli wprowadzić rozwiązania organizacyjne oraz wyposażyć się w środki techniczne do przeprowadzania badań.