Dysbioza: poważne konsekwencje dla praktyki lekarskiej

Niewielu pacjentów (około 40%) zdaje sobie sprawę, że problemy skórne, w jamie ustnej czy uszach mogą być związane z zaburzeniami mikrobioty. Dlatego warto zwiększać świadomość chorych, zwłaszcza osób starszych, aby mogli wprowadzić praktyki wspierające równowagę mikroflory – wynika z danych Międzynarodowego Obserwatorium Mikrobioty 2024.

Zrozumienie mikrobioty

Mikrobiota, złożona z trylionów mikroorganizmów bytujących w jelitach, na skórze, w jamie ustnej, nosie, a nawet płucach, pełni kluczową rolę w utrzymaniu zdrowia. Pomimo rosnącej świadomości, wiedza na jej temat wciąż jest niedostateczna. Według Międzynarodowego Obserwatorium Mikrobioty 2024, przeprowadzonego przez Ipsos w 11 krajach, tylko 23% respondentów deklaruje dokładną znajomość tego terminu. Większość (47%) ma jedynie ogólną wiedzę, a 30% wciąż nie wie, czym jest mikrobiota.
Najbardziej rozpoznawalna jest mikrobiota jelitowa (26%), natomiast o mikrobiocie skórnej, układu moczowego, uszu, nosa i gardła oraz płucna słyszało znacznie mniej osób. Bardziej znanym terminem jest „flora jelitowa” niż „mikrobiota”. To oznacza, że potrzebna jest edukacja pacjentów w tej dziedzinie.

Najczęstsze mity i błędy pacjentów

Pacjenci często przyjmują niewłaściwe nawyki, które mogą szkodzić ich mikrobiocie. Na przykład, 59% respondentów myje się kilka razy dziennie, co może prowadzić do dysbiozy. Kobiety często stosują irygacje pochwy (42%) i leczą się samodzielnie lekami przeciwgrzybiczymi bez konsultacji z lekarzem (37%), a to z kolei może prowadzić do zaburzeń równowagi mikrobioty pochwy.
Konsekwencje dla zdrowia
Zaburzenia mikrobioty mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroby układu pokarmowego, sercowo-krążeniowe i depresja. Wiele osób zgłasza problemy zdrowotne, które mogą mieć związek z dysbiozą. Na przykład, 33% ankietowanych miało biegunkę poantybiotykową, a 36% – nieżyt żołądka i jelit. Ponadto, 50% miało zaburzenia w jamie ustnej i zębach (paradontoza, próchnica lub afty), 48% - zaburzenia uszu, nosa i gardła (zapalenie ucha, zapalenie zatok, katar alergiczny, zapalenie oskrzeli, czy krtani), a 45% – problemy skórne.

Rola lekarzy w edukacji pacjentów

Lekarze różnych specjalności odgrywają kluczową rolę w edukacji pacjentów na temat mikrobioty. Rodzice małych dzieci oraz osoby w wieku 25-44 lat, które są bardziej świadome znaczenia mikrobioty, często otrzymują informacje od pracowników służby zdrowia. Ponad połowa (55%) osób w wieku 25-34 lat i 47% osób w wieku 35-44 lat słyszało od lekarzy o mikrobiocie, jej roli i funkcjach.
Seniorzy - grupa wymagająca szczególnej uwagi
Seniorzy są najsłabiej poinformowaną grupą. Tylko 61% z nich zna termin „mikrobiota”. Rzadziej też mają nawyki korzystne dla równowagi mikrobioty, co może wynikać z niedostatecznej edukacji ze strony pracowników służby zdrowia. Tylko 34% seniorów otrzymało wyjaśnienia dotyczące mikrobioty od lekarzy.
W efekcie tylko 43% seniorów przyjmuje probiotyki, a 35% używa prebiotyków. Co do dobrych nawyków pozwalających utrzymać równowagę mikrobioty pochwy, zaledwie połowa kobiet w wieku 60 lat używa środka myjącego bez mydła, a tylko 43% śpi bez bielizny.
Według autorów badania, lekarze różnych specjalności powinni aktywnie informować pacjentów o znaczeniu mikrobioty, prawidłowych nawykach oraz ryzykach związanych z jej zaburzeniem. Edukacja ta jest kluczowa dla poprawy ogólnego stanu zdrowia pacjentów i zapobiegania poważnym problemom zdrowotnym wynikającym z dysbiozy.

O badaniu i jego metodologii

Druga edycja Międzynarodowego Obserwatorium Mikrobioty została przeprowadzona przez Ipsos w 11 krajach, w tym w Polsce, Finlandii, Maroku i Wietnamie, które dołączyły w tym roku. W badaniu wzięło udział 7500 osób, a próba była reprezentatywna pod względem płci, wieku, zawodu i regionu. Ankietę przeprowadzono online w okresie od 26 stycznia do 26 lutego 2024 r. Metoda kwotowa zapewniła reprezentatywność próby, a dane skorygowano, aby zapewnić spójność wyników. Kwestionariusz składał się z 27 pytań dotyczących wiedzy o mikrobiocie, poziomu informacji i zachowań mających na celu utrzymanie równowagi mikrobioty.