Naukowcy komentują Nagrodę Nobla z medycyny: odkrycie mikroRNA

Tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny zostali Victor Ambros i Gary Ruvkun za odkrycie mikroRNA oraz jego roli w regulacji genów na poziomie potranskrypcyjnym. Jakie jest znaczenie tego odkrycia dla zrozumienia fundamentalnych procesów biologicznych, a także przyszłych zastosowań w medycynie − wyjaśniają eksperci z Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego.

MikroRNA – małe cząsteczki o wielkim znaczeniu

Dr hab. Magdalena Dziembowska, prof. UW z Wydziału Biologii tej uczelni, z zadowoleniem przyjęła przyznanie nagrody w dziedzinie biologii molekularnej. Wskazała, że mikroRNA, choć są niewielkimi cząsteczkami, odgrywają kluczową rolę w regulacji syntezy białek w komórkach, co ma ogromne znaczenie dla wszystkich procesów komórkowych. Odkrycie tych cząsteczek po raz pierwszy miało miejsce podczas badań na prostym organizmie, nicieniu Caenorhabditis elegans. MikroRNA wpływały na rozwój nicienia, co pokazuje, jak szerokie zastosowanie mogą mieć w zrozumieniu mechanizmów życia.

Nowa era w badaniach nad RNA

Dr hab. Seweryn Mroczek, prof. UW, podkreślił, że choć odkrycie mikroRNA było zaskakujące, to jest istotne w badaniach nad regulacją ekspresji genów. Warto pamiętać, że większość RNA w komórkach to RNA niekodujące, które pełnią różne funkcje regulacyjne, takie jak stabilizacja mRNA lub udział w strukturze rybosomów. MikroRNA, jak wyjaśnia Seweryn Mroczek, po obróbce hybrydyzują z cząsteczkami informacyjnego RNA (mRNA), regulując ich translację lub stabilność, co czyni je kluczowym elementem w biologii molekularnej.

Odkrycie mikroRNA niesie obiecujące perspektywy dla medycyny, co podkreślają eksperci zajmujący się badaniami klinicznymi. Płk prof. dr hab. Paweł Krzesiński z Wojskowego Instytutu Medycznego zwrócił uwagę na możliwość zastosowania mikroRNA jako markerów diagnostycznych dla różnych chorób, w tym nowotworów oraz schorzeń serca. Dodatkowo mikroRNA mogą stać się celem terapeutycznym w leczeniu takich chorób jak wirusowe zapalenie wątroby typu C, co da nowe możliwości leczenia pacjentów.

Płk prof. dr hab. Arkadiusz Lubas, ekspert z zakresu nefrologii, również dostrzega szerokie zastosowanie mikroRNA w medycynie. Zwraca uwagę na ich rolę w regulacji procesów patologicznych w sercu, nerkach oraz w chorobach neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Odkrycie i manipulacja tymi cząsteczkami może prowadzić do nowych terapii.

Znaczenie Nagrody Nobla

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny, przyznawana od 1901 roku, wyróżnia odkrycia, które mają fundamentalne znaczenie dla nauk przyrodniczych i medycyny. Zasady nagrody zakładają nagradzanie przełomowych odkryć, a nie całokształtu kariery, co jeszcze bardziej podkreśla znaczenie mikroRNA jako nowego narzędzia w regulacji genów i leczeniu chorób.

Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego (CWiD UW) zajmuje się popularyzacją osiągnięć naukowych oraz wspieraniem współpracy między naukowcami a społeczeństwem. Eksperci Centrum, komentując tegoroczną Nagrodę Nobla, podkreślają, że odkrycie mikroRNA otwiera ogromne pole do dalszego rozwoju innowacyjnych terapii.