Lekarze rodzinni przypominają: edukacja najważniejsza w leczeniu cukrzycy

Z okazji 14 listopada, obchodzonego jako Światowy Dzień Cukrzycy, lekarze rodzinni przypomnieli, jak ważna jest edukacja i zaangażowanie pacjentów we własne leczenie oraz znaczenie koordynowanej opieki zdrowotnej.

Cukrzyca, choć rozwija się powoli, stanowi śmiertelne zagrożenie. Nie bez powodu nazywana jest „cichym zabójcą” – nieleczona może prowadzić do uszkodzeń wielu organów, w tym oczu, nerek i układu nerwowego, a także spowodować trudniejsze gojenie się się ran. Jest główną przyczyną ślepoty, niewydolności nerek, zawałów serca, udarów mózgu i amputacji kończyn dolnych. W Polsce na cukrzycę cierpi około 3 milionów osób, choć wielu nie zdaje sobie z tego sprawy, co opóźnia diagnozę i leczenie.

Po pierwsze edukacja

Zdaniem Małgorzaty Stokowskiej-Wojdy, ekspertki Federacji Porozumienie Zielonogórskie i lekarza w Łaszczowie w województwie lubelskim, kluczowe w leczeniu cukrzycy jest zaangażowanie pacjenta, które opiera się na jego świadomości i wiedzy o chorobie. – Cukrzyca to choroba wymagająca aktywności nie tylko od pacjenta, ale nierzadko całej jego rodziny. Dlatego pacjent musi się uczyć, jak radzić sobie z objawami, np. z niedocukrzeniem, oraz jak reagować w różnych sytuacjach – podkreśla Stokowska-Wojda. Obecnie koordynowana opieka zdrowotna to jedyny systemowy sposób edukacji dla pacjentów z cukrzycą, który pozwala na dostosowanie informacji do ich indywidualnych potrzeb.

Koordynowana opieka – szansa na wczesne wykrycie

Kluczowe znaczenie w leczeniu cukrzycy ma wczesna diagnostyka. Stokowska-Wojda podkreśla, że dzięki koordynowanej opiece lekarze rodzinni mają możliwość szybkiego zlecenia kompleksowych badań, co pozwala na wykrycie choroby we wczesnym stadium. – To bezcenne, ponieważ możemy wówczas wdrożyć indywidualny plan leczenia, odpowiednio dostosowany do potrzeb pacjenta – dodaje lekarka. W ramach takiej opieki pacjenci otrzymują dostęp do szerokiej gamy usług – od diagnostyki, przez porady dietetyczne, aż po edukację prowadzoną przez przeszkolony personel, w tym pielęgniarki.

Leczenie lokalnie i szyte na miarę

W małych miejscowościach, gdzie brakuje specjalistycznych edukatorów cukrzycy, koordynowana opieka jest szczególnie ważna. Starsi pacjenci, często niesprawni, nie mogą podróżować do odległych ośrodków medycznych, dlatego konieczne jest zapewnienie im wsparcia w najbliższej przychodni POZ. – Mam dużo takich pacjentów, ale w opiece koordynowanej mogę ich szybko zdiagnozować i lepiej prowadzić cukrzycę – mówi Stokowska-Wojda. Lekarka przypomina też, że oprócz leczenia farmakologicznego kluczowe są dieta i aktywność fizyczna, lecz najważniejsza pozostaje edukacja. – Zawsze cytuję profesora Elliotta Joslina, znanego diabetologa: „Chorzy na cukrzycę wiedzący najwięcej żyją najdłużej” – zaznacza lekarka.

Oszczędności dla pacjenta i systemu

Indywidualne podejście do edukacji pozwala dostosować wsparcie do potrzeb zarówno osób nowo zdiagnozowanych, jak i takich z wieloletnim doświadczeniem w radzeniu sobie z cukrzycą. Dzięki odpowiedniemu zarządzaniu chorobą pacjenci mogą cieszyć się lepszą jakością życia. Efektywne leczenie przynosi korzyści także systemowi ochrony zdrowia. Leczenie powikłań cukrzycy, takich jak niewydolność nerek, dializy czy stopa cukrzycowa, to jedne z najdroższych procedur medycznych, dlatego dobrze wyrównane stężenie cukru to nie tylko komfort pacjenta, ale także oszczędność dla systemu ochrony zdrowia.