Jak zmieniała się ochrona zdrowia w 2024 roku?

Rok 2024 był w ochronie zdrowia intensywny. Programy takie jak pakiet „Świadoma, Bezpieczna Ja”, reforma szpitalnictwa, inwestycje z Krajowego Planu Odbudowy oraz cyfryzacja ochrony zdrowia to niektóre z transformacji wymienione przez minister zdrowia Izabelę Leszczynę podczas spotkania podsumowującego ostatni okres.

Rewolucja dla zdrowia kobiet

Jednym z najważniejszych wdrożeń był program „Świadoma, Bezpieczna Ja”, który poprawił jakość życia kobiet. Antykoncepcja awaryjna jest obecnie dostępna w ponad 1300 aptekach w 70% powiatów, jednocześnie wdrożony został program in vitro. Dzięki niemu Polska awansowała w Europejskim Atlasie Polityk Leczenia Niepłodności z 42. miejsca w 2021 roku na 19. Do procedury przystąpiło 20 tysięcy par, a ponad 6750 kobiet doczekało się ciąży.

Zmiany dotyczą także opieki okołoporodowej. Zniesiono bariery wiekowe na badania prenatalne, co pozwoliło aż 180 tysiącom kobiet w ciąży skorzystać z tej diagnostyki – to wzrost o 25%. Bezpłatne szczepienia przeciw krztuścowi, oferowane między 27. a 36. tygodniem ciąży, zabezpieczyły zdrowie 29 tysięcy mam i ich dzieci. Izabela Leszczyna zapowiedziała przygotowywanie nowych standardów opieki okołoporodowej, które wprowadzą m.in. edukację przedporodową.

Wsparcie dla najbardziej potrzebujących

Ministerstwo podjęło kroki, by usprawnić opiekę paliatywną i hospicyjną. Zniesiono limity świadczeń i zwiększono ich finansowanie o ponad 213 milionów złotych. Zamierza także zmieniać koszyk świadczeń, tak by ułatwić dostęp m.in. do perinatalnej opieki paliatywnej.

Z kolei ponad miliard złotych przeznaczono na rozwój podstawowej opieki zdrowotnej w małych miejscowościach, by zlikwidować tzw. białe plamy na mapie dostępu do usług zdrowotnych. Podobny konkurs dla ambulatoryjnej opieki specjalistycznej rozpocznie się w styczniu 2025 roku.

Bezpieczeństwo lekowe i cyfryzacja

Trwają prace nad poprawą bezpieczeństwa lekowego. Powstała Krajowa Lista Leków Krytycznych – spis preparatów, których brak w sytuacjach kryzysowych byłby nieakceptowalny. „Pacjenci zapłacą mniej za leki wytwarzane w Polsce” – zapowiedziała minister Leszczyna.

Cyfryzacja ochrony zdrowia powoli także nabiera tempa. Pilotaż centralnej e-rejestracji, obejmujący 150 placówek, w tym ośrodki kardiologiczne, mammograficzne i cytologiczne, ma skrócić kolejki i usprawnić zarządzanie.

Bezpłatne leki 65+ i 18- oraz szczepienia w aptekach

Już wkrótce receptę na bezpłatne leki dla osób starszych i młodzieży (65+ i 18-) będzie mógł wystawić każdy lekarz POZ i specjalista w ramach umowy z NFZ albo prywatnie. „Poszerzenie kręgu lekarzy, którzy mogą wypisywać recepty na bezpłatne leki, to sprawiedliwe i oczekiwane rozwiązanie” – powiedziała minister Izabela Leszczyna. Na mocy uchwalonych przez Sejm przepisów farmaceuci będą mogli wystawiać recepty na wszystkie szczepienia refundowane dla dorosłych. Zmiany ułatwią dostęp m.in. do szczepień przeciw grypie i pneumokokom.

Walka z receptomatami

Poważnym wyzwaniem wciąż pozostają receptomaty, których działalność została ograniczona ze względu na zbyt łatwy dostęp do leków i ryzyko wzrostu uzależnień. Minister Izabela Leszczyna wyjaśniła, że obecnie osobista wizyta u lekarza jest obowiązkowa przed wystawieniem recepty na: fentanyl, morfinę, oksykodon, marihuanę oraz wyciągi i nalewki farmaceutyczne. Jest jeden wyjątek od tej zasady: gdy jest to kontynuacja leczenia, a receptę wystawia lekarz POZ.

Co z dbałością o zdrowie psychiczne?

Minister odniosła się także do opieki psychiatrycznej. Zapewniła, że stawia na model opieki środowiskowej w psychiatrii; na rozwój tej dziedziny przeznaczono 1,2 miliarda złotych. Kolejne 3 miliardy złotych wesprą szpitale psychiatryczne, by zapewnić pacjentom lepsze warunki leczenia. Przedłużono także pilotaż centrów zdrowia psychicznego, które mają stać się standardem w całym kraju. Wznowiono działanie telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży, dostępnego 24/7.

Krajowy Plan Odbudowy: miliardy na zdrowie

W ramach Krajowego Planu Odbudowy blisko 18 miliardów złotych przeznaczono na modernizację szpitali, cyfryzację, rozwój kadry medycznej i badania naukowe. Tylko na transformację cyfrową i e-zdrowie trafi ponad 4 miliardy złotych.

Państwowe Ratownictwo Medyczne i kadry medyczne

W 2024 r. nakłady na zespoły ratownictwa medycznego były o 15% wyższe niż w 2023 r. W tym czasie wzrosły też nakłady na szpitalne oddziały ratunkowe – o 29%.  

Minister mówiła też o kadrach medycznych – na ich rozwój przeznaczono 200 mln zł m.in. dla lekarzy, pracowników opieki długoterminowej, fizjoterapeutów i farmaceutów, szczególnie na poszerzanie ich kompetencji. Centra kształcenia połączone będą w jedno Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego.

Zapowiedzi kolejnych zmian

„Prace nad reformą szpitalnictwa będą kontynuowane” – zapowiedziała minister Leszczyna. W planach jest dostosowanie struktur szpitalnych do potrzeb pacjentów oraz racjonalizacja zarządzania kadrami. Znowelizowana będzie ustawa o Państwowym Ratownictwie Medycznym (PRM), co ma usprawnić pracę ratowników medycznych.

Z kolei wiceminister Katarzyna Kacperczyk przypomniała, że reformy w ramach KPO zakończą się w 2026 roku, a kolejne inwestycje planowane są już na 2025 rok.