XXII Kongres Akademii po Dyplomie – Pediatria 2025 [relacja]
Drugi dzień kongresu, który odbywa się dzisiaj, 12 kwietnia 2025 r. w Warszawie poświęcony jest przede wszystkim tematom związanym ze zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży.
Sesje V i VI „Zachowania ryzykowne dzieci i młodzieży w diagnostyce oraz profilaktyce pediatrycznej i psychiatrycznej (część 1 i część 2) zgromadziły rekordową liczbę słuchaczy ok. 800 osób. Podczas debaty po wykładach był czas na pytania uczestników z sali. Obecnych pediatrów nurtowała sprawa dostępności rekomendacji dotyczących m.in. bezpiecznego korzystania z internetu, telefonów, komputerów. Na pytanie odpowiedziała dr n. med. Aleksandra: Lewandowska, konsultant krajowy w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży:
Same rekomendacje bez programu bez programu profilaktycznego w ujęciu systemowym na niewiele się zdadzą. Mamy świetne podręczniki prof. Mariusza Jędrzejko, pedagoga specjalnego, w których krok po kroku pięknie opisane są zasady higieny korzystania z urządzeń cyfrowych. Mamy mnóstwo platform edukacyjnych przeznaczonych dla rodziców, nastolatków, nauczycieli, które poruszają temat higieny cyfrowej, ale − jak widzimy – problem nie maleje, lecz narasta. Nie możemy jednak myśleć w sposób silosowy, czyli rozczłonkowywać i wyodrębniać problemy, skupiać się tylko na jednym, jak np. nadużywanie urządzeń cyfrowych, depresja, zachowania ryzykowne, zaburzenia neurorozwojowe. Musimy patrzeć na zdrowie dzieci i młodzieży w sposób kompleksowy. Bardzo często problemy z higieną cyfrową, „uciekanie” w smartfon, komputer, wiążą się z trudnościami w relacjach międzyludzkimi, relacjach między rówieśnikami, relacjach w środowiskach, w których funkcjonują nasi pacjenci dzieci i nastolatkowie, braku uważności na nich i ich problemy. Bardziej należy koncentrować się − mówię to z pozycji krajowego konsultanta - na rozwiązaniach systemowych niż na wspomnianym rozczłonowaniu problemów.
Miałam i nadal mam ogromną nadzieję, że wprowadzenie do szkół programu „Edukacja zdrowotna” stanie się faktem, i że będzie on przedmiotem obowiązkowym, a nie fakultatywnym. W tym właśnie programie pokazujemy jak bardzo ważne jest holistyczne podejście do zdrowia. Nie możemy mówić wyłącznie o zdrowiu psychicznym bez uwzględnienia zdrowia psychicznego, ani też jedynie o zdrowiu psychicznym bez zwrócenie uwagi na zdrowe relacje środowiskowe. W programie omawianego przedmiotu jest 11 modułów, które uwzględniają istotę szeroko pojętego zdrowia, każdego jego obszaru i funkcjonowania nas wszystkich, z zaangażowaniem całej społeczności. Program edukacji zdrowotnej przeznaczony wyłącznie dla dzieci i nastolatków będzie absolutnie nieefektywny. Podobnie jak nieefektywne są programy przeznaczone tylko dla specjalistów. To muszą być działania, które angażują wszystkich.
Największym wyzwaniem dla nas wszystkich – pediatrów, psychiatrów dzieci i młodzieży, pedagogów – jest zaangażowanie rodziców. Obserwujemy kryzys rodzicielstwa, problemy z odpowiedzialnością rodzicielską. Podczas konferencji dotyczącej odpowiedzialności rodzicielskiej, w ramach prezydencji Polski w Unii Europejskiej, w której uczestniczyłyśmy razem z panią prof. Agnieszką Słopień, psychiatrą i psychologiem, wszyscy eksperci i uczestnicy z krajów członkowskich mówili jednym głosem: co zrobić i jakie rozwiązania wprowadzić, żeby zaangażować rodziców? Bo problem polega na tym, że obecnie bardzo trudno jest współpracować z rodzicami. Ale to nie znaczy, że mamy na tym poprzestać – przeciwnie, szukamy skutecznych rozwiązań. Wspólnie. Konsekwentnie i skutecznie.
Agnieszka Fedorczyk
