Polski zespół ma szansę na przełom w leczeniu raka tarczycy

Przez ostatnie 20–30 lat medycyna nie była w stanie znacząco poprawić wyników leczenia raka rdzeniastego tarczycy (MTC). Teraz polski zespół kierowany przez dr hab. Martę Opalińską z Uniwersytetu Jagiellońskiego – Collegium Medicum ma szansę to zmienić. Ich projekt zdobył rekordowe dofinansowanie Agencji Badań Medycznych – ponad 25 mln zł.

Rak rdzeniasty tarczycy to rzadki nowotwór, który jednak odpowiada za nieproporcjonalnie dużą liczbę zgonów wśród pacjentów z chorobami tarczycy. Jego wczesne wykrywanie jest trudne, a dotychczas stosowane metody leczenia w zaawansowanych stadiach dają ograniczone efekty.

– Chcemy połączyć diagnostykę i terapię w jednym, by zwiększyć skuteczność leczenia nawet w przypadkach, które dziś wydają się beznadziejne – tłumaczy dr hab. Marta Opalińska, specjalistka chorób wewnętrznych, medycyny nuklearnej i endokrynologii.

Projekt zakłada zastosowanie radiofarmaceutyku [¹⁶¹Tb]Tb-CP04 – analogu gastryny znakowanego izotopem terbu-161. To terapia teranostyczna, czyli taka, która łączy w jednej cząsteczce możliwości diagnostyczne i terapeutyczne.

Mechanizm jest precyzyjny. Pozwala namierzyć komórki nowotworowe MTC dzięki nadekspresji receptora CCK. Emitowane promieniowanie niszczy nawet mikroskopijne ogniska przerzutów, a śledzenie efektów leczenia odbywa się w czasie rzeczywistym.

Najwyższe w historii dofinansowanie dla UJ CM

Projekt uzyskał 143 punkty w konkursie Agencji Badań Medycznych, co dało mu trzecie miejsce na liście rankingowej. Ponad 25 mln zł wsparcia to największa kwota, jaką uczelnia otrzymała w historii konkursów ABM na badania kliniczne.

Liderem przedsięwzięcia jest UJ CM, a w konsorcjum znalazły się czołowe polskie ośrodki:

• Narodowe Centrum Badań Jądrowych (POLATOM),

• Narodowy Instytut Onkologii w Gliwicach,

• Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach,

• Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.

Nadzieja dla pacjentów

Choć terapia jest dopiero w fazie badań klinicznych, specjaliści podkreślają, że jeśli okaże się skuteczna, może stać się fundamentem nowego standardu leczenia.

Naukowcy zaangażowani w projekt wierzą, że uda im się odwrócić niekorzystny trend ostatnich dekad. – Liczymy, że uda nam się nie tylko wydłużyć życie pacjentów, ale także poprawić jego jakość poprzez zmniejszenie działań niepożądanych – podsumowuje dr Opalińska.