Rewolucja w ginekologii: nowa opieka nad pacjentkami z endometriozą
Relacja z XIX Kongresu Akademii po Dyplomie Ginekologia, Hotel Hilton Warsaw City, 3–4 października 2025 r.
Ginekologia w Polsce zmienia się w zawrotnym tempie. Od lipca w życie wszedł nowy program kompleksowej opieki nad pacjentkami z endometriozą. Jednocześnie rosną wymagania w opiece nad pacjentkami ciężarnymi, znieczuleniach przy porodach, zwiększa się też świadomość znaczenia zdrowia seksualnego dla ogólnego dobrostanu kobiet.
W piątek i sobotę do Warszawy przyjechało ponad 800 ginekologów z całego kraju, by dowiedzieć się, jak te zmiany wprowadzać w praktyce. Uczestniczyli nie tylko w wykładach, ale także mogli wziąć udział w warsztatach z USG, KTG, niepłodności czy case study z dokumentacji medycznej. Prawdziwą wartością były rozmowy bezpośrednie z liderami polskiej ginekologii i położnictwa, wymiana doświadczeń i poznanie najnowszych trendów w praktyce.
Endometrioza i nowoczesne terapie
Prof. Włodzimierz Baranowski podkreślił, że dla ginekologów najważniejsza jest nowa możliwość zapewnienia pacjentkom z endometriozą pełnej opieki – od diagnostyki po leczenie dostosowane do stopnia zaawansowania choroby. – Usługi w ramach programu są wyceniane osobno, poza kontraktem – mówił profesor. Podkreślił, że dzięki temu pacjentki mają obecnie dostęp do najnowszych metod leczenia.
Dużą część kongresu zajęły nowe kierunki leczenia, w tym refundowane terapie immunologiczne w onkologii ginekologicznej.
Zdrowie seksualne
Jednym z najczęściej komentowanych wykładów był temat infekcji pochwy i ich wpływu na życie seksualne. – Mało rozmawiamy z pacjentkami o pochwie. A powinniśmy tłumaczyć im, by dbały o nią tak jak o twarz – podkreślała dr Monika Łukasiewicz. Prelegentka wskazywała na probiotyki, kwas hialuronowy i zastosowanie leków hormonalnych dopochwowo (estriol, estradiol, a w wybranych przypadkach także testosteron).
Menopauza wiąże się często ze spadkiem libido, który pogłębiają leki przeciwdepresyjne i atroficzne zmiany w pochwie. Często tworzy to błędne koło – dyspareunia, infekcje i w efekcie złe skojarzenia. – Ważne jest holistyczne: pytajmy o aktywność seksualną, proponujemy wsparcie hormonalne i rehabilitację mięśni dna miednicy – mówiła dr Łukasiewicz.
Operacje natywne – renesans chirurgii
Prof. Ewa Barcz omówiła budzący duże zainteresowanie lekarzy temat operacji natywnych. Stają się one coraz bardziej popularne w leczeniu wypadania narządów miednicy. Zwróciła uwagę na ryzyko nadużywania technik operacyjnych oraz konieczność właściwej kwalifikacji zgodnej z patofizjologią defektu, aby przywracać naturalną anatomię i funkcję narządu.
Znieczulenie przy porodach – złoty standard
Dr hab. Katarzyna Kosińska-Kaczyńska przypomniała, że znieczulenie zewnątrzoponowe to złoty standard analgezji porodowej. Tymczasem w 2024 r. według danych NFZ zastosowano je tylko w 22,7% porodów, a na wielu oddziałach otrzymało je mniej niż 1% rodzących. Prelegentka omówiła techniki „low-dose”, monitorowanie działań niepożądanych i podkreśliła, że znieczulenie nie wpływa niekorzystnie na rozwój noworodka.
USG w ciąży
Prof. Mirosław Wielgoś przypomniał o znaczeniu badania USG między 18. a 22. tygodniem ciąży, którego celem jest wykrycie wad wrodzonych. Podkreślił, że rutynowe określanie wieku ciążowego na każdej wizycie jest błędem. Omówił także praktyczne kwestie, takie jak ustalanie płci płodu wyłącznie na życzenie rodziców i znaczenie dokładnej dokumentacji.
Bezpieczeństwo prawne
Wiele pytań uczestnicy kierowali do dr hab. Justyny Król-Całkowskiej (n. prawne, n. o zdr.), która omówiła przypadki śródoperacyjnej zmiany zakresu zabiegu i wynikające z tego konsekwencje prawne. Zasada autonomii pacjentki i jej prawo do informacji muszą być respektowane. Rozszerzenie operacji wymaga udokumentowanej, świadomej zgody pacjentki, obejmującej także możliwe następstwa i powikłania.
Kongres spotkał się z entuzjastycznym odbiorem. Lekarze podkreślali wysoki poziom merytoryczny wykładów, praktyczny aspekt warsztatów i atmosferę, która sprzyjała wymianie doświadczeń i nawiązaniu zawodowych kontaktów.