Młodzi lekarze: w Komisji Trójstronnej stawka jest wyjątkowo wysoka
Rezydenci przedstawiają diagnozę kryzysu i postulaty zmian
„Polska ochrona zdrowia znalazła się w punkcie krytycznym” – alarmują młodzi lekarze zrzeszeni w Porozumieniu Rezydentów OZZL. Utrata płynności finansowej NFZ, przestarzałe wyceny świadczeń i wieloletnie przesuwanie kosztów między budżetem państwa a Funduszem doprowadziły do sytuacji, która bez interwencji może zakończyć się skokową prywatyzacją systemu.
W dniu rozpoczęcia obrad Komisji Trójstronnej rezydenci opublikowali swoje stanowisko, wskazali kluczowe obszary kryzysu oraz konkretne rozwiązania.
Główne źródła kryzysu: niedofinansowanie, zaniżone wyceny i zasada „t-2”
Według Porozumienia Rezydentów OZZL rdzeniem problemu jest chroniczne niedofinansowanie sektora. Polska przeznacza na zdrowie mniej niż 6% PKB, podczas gdy średnia UE przekracza 9%. Różnica ta narasta z każdym rokiem.
Jednym z kluczowych mechanizmów pogłębiających deficyt jest zasada finansowania „t-2”, zgodnie z którą budżet NFZ ustala się na podstawie PKB sprzed dwóch lat. Oznacza to realny ubytek środków w okresach inflacji i wzrostu kosztów – zwłaszcza energii, leków oraz materiałów medycznych.
Rezydenci podkreślają również, że wiele procedur jest wycenianych według stawek sprzed kilkunastu lat. Dotyczy to w szczególności:
• położnictwa,
• chorób wewnętrznych,
• pediatrii,
• chirurgii ogólnej.
Skutkiem są oddziały, które z definicji generują straty – niezależnie od faktycznej jakości i intensywności pracy.
Mit o „kosztownym personelu”? Dane mówią co innego
W odpowiedzi na medialne narracje sugerujące, że wynagrodzenia lekarzy odpowiadają za zadłużenie szpitali, rezydenci przedstawiają twarde dane z wniosków o informację publiczną.
Średnio:
• 55% budżetu szpitala stanowią wynagrodzenia całego personelu medycznego (wszystkie formy zatrudnienia)
• 23% – to całość wynagrodzeń lekarzy
• 1,8% – wynagrodzenia lekarzy rezydentów.
Jednocześnie coraz większa część budżetu NFZ jest pochłaniana przez zadania, które jeszcze niedawno finansowano z budżetu państwa, m.in.:
• ratownictwo medyczne,
• refundacje leków,
• programy lekowe.
Dla Funduszu oznacza to trwałe obciążenie kilkunastoma miliardami złotych rocznie, bez zwiększenia wpływów.
Konsekwencje kryzysu: dłuższe kolejki, ograniczenia świadczeń i przyspieszona prywatyzacja
Rezydenci ostrzegają, że zamrożenie rewaloryzacji wynagrodzeń, brak aktualizacji wycen i dalsza utrata płynności NFZ doprowadzą do:
• wydłużenia kolejek w publicznej opiece,
• zamykania oddziałów uznawanych za „nierentowne”,
• zwiększenia liczby świadczeń wykonywanych komercyjnie,
• odpływu kadr do sektora prywatnego lub za granicę.
W opinii młodych lekarzy jest to droga do nieodwracalnego rozmontowania publicznego systemu zdrowia.
Postulaty Porozumienia Rezydentów OZZL: trzy kluczowe decyzje
1. Likwidacja zasady „t-2”
Budżet zdrowia ma odpowiadać realnym warunkom ekonomicznym, a nie poziomowi sprzed dwóch lat.
2. Powrót części świadczeń do budżetu państwa
Ratownictwo medyczne, refundacje leków oraz programy lekowe powinny ponownie być finansowane z budżetu państwa.
3. Aktualizacja wycen świadczeń
Dotyczy to szczególnie dziedzin, które od lat generują straty systemowe.
Młodzi lekarze podkreślają, że te zmiany są konieczne nie tylko dla stabilności szpitali, lecz także dla zachowania ciągłości świadczeń dla pacjentów.
Komisja Trójstronna: co może zdecydować to gremium?
Komisja Trójstronna to forum dialogu między:
• stroną rządową,
• związkami zawodowymi,
• pracodawcami.
W obszarze ochrony zdrowia może ona rekomendować:
• zmiany w zasadach finansowania świadczeń,
• kierunki legislacji dotyczące płac minimalnych w ochronie zdrowia,
• modyfikacje ustawy o wynagrodzeniach pracowników medycznych,
• rozwiązania dotyczące budżetu NFZ i zakresu jego zadań.
Choć formalnie Komisja nie zastępuje Sejmu ani Ministerstwa Zdrowia, to jej ustalenia są podstawą większości późniejszych decyzji politycznych.
Możliwe scenariusze
Według młodych lekarzy, jeśli rząd wprowadzi korektę finansowania, aktualizuje wyceny i przeniesie część świadczeń do budżetu państwa, system odzyska stabilność.
Brak decyzji będzie oznaczać narastające zadłużenie szpitali, redukcję liczbt łóżek i dynamiczną prywatyzację usług.
Najgorszym scenariuszem będzie wprowadzenie limitów płac i zamrożenie rewaloryzacji. Spowoduje to odpływ lekarzy i pielęgniarek, zamykanie kolejnych oddziałów oraz drastyczny wzrost komercjalizacji świadczeń.
