Chirurgia naczyń
Małoinwazyjne metody leczenia żylaków kończyn dolnych
prof. dr hab. n. med. Dariusz Janczak1,2
lek. Michał Leśniak1
lek. Dawid Janczak3
Liczba technik małoinwazyjnego leczenia żylaków oraz spektrum objawów klinicznych mogą przysporzyć lekarzowi kwalifikującemu do zabiegu wielu problemów.
Wprowadzenie
W ostatnich latach nastąpił ogromny postęp w dziedzinie leczenia przewlekłej niewydolności żylnej. Klasyczna chirurgia ustępuje miejsca zabiegom wewnątrznaczyniowej ablacji żył, co znajduje odzwierciedlenie w wytycznych europejskich i światowych towarzystw flebologicznych. Mnogość technik małoinwazyjnych pozwala na odpowiednie dobranie metody bezpiecznej i skutecznej dla większości pacjentów.
Przewlekła niewydolność żylna stanowi poważny problem zarówno zdrowotny, jak i socjoekonomiczny na całym świecie. Schorzenie to występuje u ok. 60% populacji,1 a żylaki stwierdza się u ok. 30%.2,3 W dostępnych publikacjach można zauważyć duże rozbieżności w danych epidemiologicznych. Wynikają one z braku ujednolicenia stadiów niewydolności żylnej i stosowanego nazewnictwa. W Polsce objawy przewlekłej niewydolności żylnej występują u 51% kobiet i 38% mężczyzn, a żylaki u 36% kobiet i 28% mężczyzn.4 Starzenie się społeczeństwa oraz współczesny tryb życia powodują, że wydatki na leczenie chorych z przewlekłą niewydolnością żylną, zwłaszcza w zaawansowanych stadiach, stale rosną i obecnie są szacowane na 1-3% nakładów na ochronę zdrowia.5 Konieczne jest zatem odpowiednio wczesne rozpoznawanie i skuteczne leczenie zapobiegające rozwojowi ciężkich powikłań. Zakres objawów przewlekłej niewydolności żylnej jest bardzo szeroki, od niewielkich teleangiektazji po masywne owrzodzenia żylne, a subiektywne dolegliwości często nie korelują ze stanem klinicznym. Zawsze niezbędna jest dokładna ocena kliniczna stanu miejscowego oraz badania obrazowe. Obecnie podstawą diagnostyki chorób żył kończyn dolnych jest ultrasonografia dopplerowska, badanie obowiązkowe u wszystkich chorych leczonych z powodu przewlekłej niewydolności żylnej. Dokładne badanie ultrasonograficzne układu żylnego kończyn dolnych pozwala precyzyjnie zlokalizować niewydolne odcinki żył, co jest konieczne do zaplanowania leczenia. Niedbała kwalifikacja do zabiegu jest częstą przyczyną niepowodzenia terapeutycznego lub szybkiego nawrotu żylaków. Coraz większą grupą chorych są pacjenci bez dolegliwości, dla których żylaki stanowią wyłącznie defekt estetyczny. W tak zróżnicowanej populacji problemem staje się odpowiednia kwalifikacja do leczenia zabiegowego. Pacjenci oczekują skutecznych i bezpiecznych metod leczniczych, możliwie krótkiego okresu rekonwalescencji i równocześnie dobrego efektu kosmetycznego. Duży postęp technologiczny, jaki obserwujemy w medycynie, pozwolił na szybki rozwój wewnątrznaczyniowych metod leczenia żylaków. Zabiegi te wykonywane są w trybie ambulatoryjnym, wymagają co najwyżej znieczulenia miejscowego, a po ich wykonaniu w większości przypadków konieczne jest stosowanie przez kilka tygodni kompresjoterapii (pończoch lub podkolanówek uciskowych).