Wycięcie węzłów chłonnych jest istotnym elementem zabiegów resekcyjnych u chorych na raka trzustki, umożliwia prawidłowe określenie zaawansowania nowotworu.

Wstęp

Pierwszą pankreatoduodenektomię z powodu raka trzustki wykonał Codivilla w 1898 roku, z kolei pierwszą pankreatoduodenektomię z powodu raka brodawki Vatera Walter Kausch w 1909 roku. Chirurgia raka trzustki rozwinęła się jednak dopiero po opisaniu tej procedury przez Allena Oldfathera Whipple’a w roku 1935. Joseph Fortner w roku 1973 zaproponował radykalną resekcję trzustki, co zwiększyło resekcyjność raka głowy trzustki, jednak bez jednoznacznego wydłużenia całkowitego przeżycia. W Japonii rozwinięto koncepcję poszerzonej limfadenektomii, która w badaniach retrospektywnych wiązała się z wydłużeniem przeżycia, czego nie potwierdzono w badaniach prospektywnych i w badaniach z randomizacją.

Standardowa limfadenektomia – pankreatoduodenektomia

Aktualnie obowiązujący standard limfadenektomii u chorych z resekcyjnym rakiem trzustki został zdefiniowany w 2014 roku przez International Study Group on Pancreatic Surgery (ISGPS – Międzynarodową Grupę Badawczą Chirurgii Trzustki). W publikacji na łamach czasopisma „Surgery” stwierdzono, że stan węzłów chłonnych jest ważnym czynnikiem rokowniczym u chorych z przewodowym rakiem gruczołowym trzustki.¹ Nie został dotychczas określony optymalny zakres limfadenektomii, a wpływ poszerzonej limfadenektomii na przeżycie całkowite jest dyskusyjny. Nomenklatura węzłów chłonnych stosowana w chirurgii trzustki jest zgodna z zaleceniami Japan Pancreas Society. Standardowa limfadenektomia w przypadku pankreatoduodenektomii obejmuje następujące stacje węzłów chłonnych:

• 5 – węzły nadodźwiernikowe
• 6 – węzły pododźwiernikowe
• 8a – przednio-górne węzły chłonne wzdłuż tętnicy wątrobowej wspólnej
• 12b – węzły chłonne więzadła wątrobowo-dwunastniczego zlokalizowane wzdłuż przewodu żółciowego wspólnego
• 12c – węzły chłonne wzdłuż przewodu pęcherzykowego
• 13a – węzły chłonne na tylnej powierzchni górnej części głowy trzustki
• 13b – węzły chłonne na tylnej powierzchni dolnej części głowy trzustki
• 14a – węzły chłonne w miejscu odejścia tętnicy krezkowej górnej od aorty
• 14b – węzły chłonne wzdłuż prawej strony tętnicy krezkowej górnej
• 17a – węzły chłonne na przedniej powierzchni górnej części głowy trzustki
• 17b – węzły chłonne na przedniej powierzchni dolnej części głowy trzustki.

Poszerzona limfadenektomia podczas pankreatoduodenektomii obejmuje również węzły chłonne położone do przodu i na lewo od tętnicy krezkowej górnej, wokół pnia trzewnego (grupa 9), tętnicy śledzionowej (grupa 11p i 11d) i tętnicy żołądkowej lewej (g...