Pomimo niewątpliwego rozwoju techniki chirurgicznej liczba wytwarzanych stomii nie zmniejszyła się.

Wstęp

Przetokę wytworzoną jatrogennie najczęściej pomiędzy światłem jelita i powłokami jamy brzusznej nazywamy stomią. Chociaż wyłonienie tego typu przetoki uniemożliwia pacjentowi kontrolę wydalania stolca i w dużym stopniu wpływa na jego wygląd, to jest to niezbędny etap wielu operacji przewodu pokarmowego. Często ratuje życie chorego, a przynajmniej zmniejsza liczbę ciężkich powikłań. Stomia jest wyłaniana na jelicie grubym i wtedy jest nazywana kolostomią lub na jelicie cienkim i wówczas określa się ją jako ileostomię lub jejunostomię. Zabieg może być przeprowadzony techniką pętlową, dwulufową lub końcową, jednolufową. Biorąc pod uwagę kryterium czasu, stomia jest wyłaniana tymczasowo, odwracalnie lub ostatecznie i nieodwracalnie.¹

Kolostomia

Czasowa kolostomia końcowa w większości przypadków jest wytwarzana sposobem Hartmanna ze wskazań pilnych po odcinkowej resekcji zmienionego chorobowo jelita grubego, kiedy wykonanie jednoczesnego zespolenia jelitowego jest niemożliwe. Niedrożność, niedokrwienie lub przedziurawienie jelita wskutek choroby nowotworowej, powikłanej choroby uchyłkowej, chorób naczyń lub urazów stanowią najczęściej wskazanie do wyłonienia przetoki. Chociaż ostatnio zaleca się jednoetapowe resekcje jelita grubego z pierwotnym zespoleniem bez wyłonienia stomii, to niepełnowartościowa ściana jelita, zaawansowane, niekiedy kałowe zapalenie otrzewnej, zalegające masy stolca w świetle jelita i zły stan ogólny chorego nadal stanowią przeciwwskazanie do wykonywania zespoleń. W przypadku chorych w skrajnie ciężkim stanie ogólnym wymagających możliwie krótkiej i wyjątkowo oszczędzającej operacji dopuszczalne jest wyłonienie nad powłoki brzuszne pętli jelita z guzem lub przedziurawieniem jako pewnego rodzaju przetoki dwulufowej.²

Z kolei czasowa kolostomia odbarczająca, zwykle pętlowa, jest zalecana po operacji niektórych przetok odbytniczo-pochwowych, po rekonstrukcji zwieraczy odbytu, po zaopatrzeniu złożonych przetok odbytu z towarzyszącymi ropniami w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna, z powodu zgorzeli Fourniera lub pourazowych obrażeń odbytnicy i zwieraczy odbytu. Zmiana kierunku odpływu stolca ułatwia w takich przypadkach zagojenie pierwotnie zakażonych rozległych i głębokich ran w okolicy odbytu i krocza.