Chirurgia naczyń

Porównanie wyników leczenia tętniaków aorty piersiowo-brzusznej metodą endowaskularną i klasyczną

prof. dr hab. n. med. Dariusz Janczak1,2
lek. Małgorzata Mimier3
lek. Michał Leśniak1
lek. Dawid Janczak4

1Klinika Chirurgiczna, 4 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką we Wrocławiu

2Zakład Specjalności Zabiegowych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

3SKN przy Zakładzie Specjalności Zabiegowych Wydziału Nauk o Zdrowiu Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

4Zakład Onkologii i Opieki Paliatywnej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Dariusz Janczak, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Zakład Specjalności Zabiegowych, Wydział Nauk o Zdrowiu, Klinika Chirurgiczna, 4 WSK z Polikliniką, ul. Rudolfa Weigla 5, 50-981 Wrocław.

Tętniaki aorty są jedną z najbardziej niebezpiecznych chorób w chirurgii naczyniowej. Wśród nich najgroźniejsze dla pacjenta i najtrudniejsze do leczenia są tętniaki obejmujące aortę w odcinku piersiowym i brzusznym.

Wstęp

Tętniaki aorty piersiowo-brzusznej (TAPB) są stosunkowo rzadkim schorzeniem występującym u jedynie 3% pacjentów z rozpoznaną chorobą tętniakową w Stanach Zjednoczonych.1 Wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia jest kluczowe, ponieważ 5-letnie przeżycie pacjentów nieleczonych wynosi 10-20%, a każdy dodatkowy centymetr średnicy tętniaka w odcinku piersiowym >5 cm podwaja ryzyko pęknięcia, które w zdecydowanej większości przypadków kończy się śmiercią pacjenta.2

Stosuje się klasyfikację TAPB wg Crawforda, zmodyfikowaną następnie przez Safiego przez dodanie typu V:2

  • typ I – to zajęcie aorty zstępującej od miejsca odejścia lewej tętnicy podobojczykowej do odcinka aorty brzusznej nad tętnicami nerkowymi
  • typ II – to zajęcie całej długości aorty zstępującej od lewej tętnicy podobojczykowej do rozwidlenia aorty na tętnice biodrowe wspólne
  • typ III – to poszerzenie aorty od dystalnego odcinka aorty piersiowej do rozwidlenia aorty
  • typ IV – tętniak jest ograniczony do aorty poniżej przepony
  • typ V – tętniak zajmuje dystalny odcinek aorty piersiowej i kończy się przed odejściem tętnic nerkowych.


Określenie wskazań do operacji TAPB jest przyczyną wielu dyskusji i sporów. W opracowaniu z 2012 roku autorzy sugerują następujące wskazania do operacji w przypadku tętniaków aorty piersiowej zstępującej:2,3

  • pęknięcie tętniaka
  • ostre rozwarstwienie skutkujące niedokrwieniem lub innym stanem zagrażającym życiu
  • tętniak objawowy
  • powiększanie się tętniaka o >1 cm na rok lub wielkość zbliżająca się do 6,5 cm
  • średnica tętniaka >6,5 cm lub 6 cm dla pacjentów z chorobami tkanki łącznej.


Z kolei autorzy wytycznych z 2010 roku rekomendują operację u pacjentów z tętniakiem piersiowo-brzusznym już >6 cm, a w przypadku pacjentów z chorobami tkanki łącznej <6 cm.4 Ponadto należy wziąć pod uwagę choroby współistniejące, które mogą zwiększać ryzyko pęknięcia tętniaka, tj. nadciśnienie tętnicze lub przewlekła obturacyjna choroba płuc.1

Operacja otwarta była przez dziesięciolecia jedynym sposobem leczenia pacjentów z TAPB. Dynamiczny rozwój technologiczny i postęp w technikach chirurgii małoinwazyjnej spowodował powstanie nowej, alternatywnej metody – leczenia endowaskularnego. Obecnie wielkim wyzwaniem dla chirurga jest zarówno kwalifikacja pacjenta do zabiegu, jak i wybór najbardziej odpowiedniego sposobu postępowania dla każdego pacjenta z tętniakiem aorty piersiowo-brzusznej.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Operacja klasyczna

Historia otwartej operacji tętniaka aorty piersiowo-brzusznej rozpoczęła się w latach 50. XX wieku. Przez ponad pół wieku technika operacji otwartej była wciąż [...]

Operacja endowaskularna

Wewnątrznaczyniowe metody operacyjne już od wielu lat uważane są za skuteczne w leczeniu pacjentów np. ze zwężeniami tętnic szyjnych lub tętniakami aorty [...]

Podsumowanie

Tętniaki aorty piersiowo-brzusznej są jednym z najtrudniejszych do leczenia stanów w chirurgii naczyniowej. Rozwój technologii pozwala na poprawę wyników zarówno operacji otwartej, jak [...]
Do góry