Jakość raportu patomorfologicznego decyduje o leczeniu chorych. Warunkiem wyboru chorych do terapii celowanej jest zbadanie czynników predykcyjnych. Immunohistochemiczna ocena ekspresji białek produkowanych przez określone geny oraz analiza molekularna zaburzeń genów metodami opartymi na hybrydyzacji in situ (FISH, CISH) lub na wyizolowanym materiale genetycznym (DNA, RNA, mRNA) umożliwiają przewidywanie indywidualnej odpowiedzi na leczenie.

Wstęp

W dobie terapii celowanej diagnostyka patomorfologiczna poszerzona o badania immunohistochemiczne i molekularne odgrywa kluczową rolę, gdyż decyduje o wyborze metody leczenia. Jakość wymienionych badań zależy od dobrej współpracy zespołu specjalistów: chirurga, patomorfologa, technika diagnosty laboratoryjnego oraz biologa molekularnego. Sposób opracowania i przygotowania materiału tkankowego do badania powinien zapewnić jego dobrą jakość i przydatność do analizy molekularnej, a ostateczne rozpoznanie powinno mieć jednolitą formę przydatną klinicznie. Raport patomorfologiczny jest efektem procesu diagnostycznego, na który składają się kolejne procedury zapewniające prawidłową ocenę morfologiczną i prawidłowe wyniki badań molekularnych.^1,2 Należą do nich:

• etap preanalityczny
• etap diagnostyczny
• etap oceny molekularnych czynników predykcyjnych
• końcowy etap diagnostyki.

Etap preanalityczny

Etap preanalityczny zależy od klinicysty, patomorfologa i technika diagnosty laboratoryjnego. Składa się on ze wstępnych procedur, bardzo ważnych i decydujących o jakości materiału tkankowego przeznaczonego do badań patomorfologicznych immunohistochemicznych i molekularnych. Nieprawidłowo zabezpieczona i utrwalona biopsja lub materiał operacyjny przekładają się na fałszywą ocenę czynników prognostycznych i predykcyjnych. Na tym etapie ważne są poniżej wymienione procedury:

• skierowanie na badanie patomorfologiczne
• zabezpieczenie i utrwalenie materiału
  • przygotowanie nieutrwalonego jelita grubego z guzem
  • utrwalenie materiału operacyjnego
  • badanie makroskopowe
  • pobieranie wycinków.

Skierowanie na badanie patomorfologiczne

Do zadań chirurga przekazującego materiał pooperacyjny do zakładu patomorfologii należy prawidłowe jego oznaczenie, dołączenie skierowania z danymi osobowymi i klinicznymi dotyczącymi przebiegu choroby, określeniem miejsca pobrania tkanki lub narządu i rozpoznaniem klinicznym.

Zabezpieczenie i utrwalenie materiału

Wyróżnia się zamrożenie nieutrwalonego materiału tkankowego do badań molekularnych i standardowe utrwalenie do badań morfologicznych, immunohistochemicznych i molekularnych. Przestrzeganie opisanych zasad zapewnia prawidłowe wyniki molekularne.