Pacjenci z ranami kłutymi klatki piersiowej stanowią niewielki procent ogółu wszystkich chorych po urazach zaopatrywanych w szpitalach powiatowych w Polsce. Obrażenia tej okolicy ciała, ze względu na anatomię, zawsze są czynnikiem ryzyka wystąpienia stanu zagrożenia życia. Autorzy analizują sposób postępowania w przypadku pacjentów z urazami klatki piersiowej w placówce, w której lekarze nie mają z nimi powszechnie do czynienia.

Wprowadzenie

W dzisiejszych czasach urazy klatki piersiowej mają inną etiopatogenezę niż dawniej, kiedy ich najczęstszą przyczyną były rany odniesione na polu walki. Obecnie w zależności od kraju i sytuacji politycznej zazwyczaj mamy do czynienia z ranami po postrzale lub ranami kłutymi. Większość poważnych urazów zagrażających życiu poszkodowanego powinna być zaopatrywana w ośrodkach referencyjnych. W przypadku niestabilności stanu ogólnego pacjenta nie można jednak odwlekać decyzji o zabiegu operacyjnym – torakotomii.

Zaopatrywanie urazów klatki piersiowej w szpitalu powiatowym

Większość pacjentów z takimi urazami już w momencie przyjęcia zgłoszenia zostaje skierowana do szpitali, gdzie znajdują się oddziały zajmujące się chirurgią klatki piersiowej. Często jednak, ze względu na znaczną odległość od miejsca, w którym doszło do urazu, leczenie w specjalistycznym ośrodku jest niemożliwe. Tylko niezwłoczne udzielenie pomocy może zabezpieczyć czynności życiowe i zapobiec śmierci poszkodowanego, nawet w przypadku braku odpowiednio wyszkolonej kadry i właściwego sprzętu.

W szpitalu powiatowym w Tomaszowie Mazowieckim (liczba ludności 118 400) w ciągu ostatnich 6 lat na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) wśród pacjentów z różnymi urazami przyjęto również 4 osoby z ranami kłutymi klatki piersiowej penetrującymi do mięśnia sercowego. U 3 z nich obrażenia powstały wskutek działalności osób trzecich, natomiast u 1 były zamierzonym uszkodzeniem ciała w wyniku próby samobójczej. Troje pacjentów zostało zakwalifikowanych do operacji, które przeprowadzili lekarze specjaliści chirurgii ogólnej. Jeden chory ze względu na stabilny stan został przetransportowany do ośrodka o wyższym stopniu referencyjności (kliniki kardiochirurgii).

Przypadek 1

Pięćdziesięciosześcioletnia pacjentka została przywieziona przez zespół pogotowia ratunkowego z powodu rany kłutej klatki piersiowej zadanej nożem kuchennym około 7 cm poniżej lewego sutka w linii pachowej środkowej oraz powierzchownych ran kłutych brzucha. Kobieta została znaleziona przez personel medyczny w domu po próbie zamierzonego samookaleczenia. Nóż pozostawiono w jej ciele i zabezpieczono go jałowymi opatrunkami (ryc. 1).