Wytyczne
Wytyczne ESVS 2019 dotyczące leczenia pacjentów z tętniakami aorty brzusznej i tętnic biodrowych – część II
dr hab. n. med. Jacek Wroński
- Charakterystyka tętniaków okołonerkowych, tętnic biodrowych i pierwotnie zakażonych oraz rzadko występujących chorób aorty (drążące owrzodzenia aorty, izolowane rozwarstwienia aorty, wrzecionowaty tętniak aorty brzusznej) oraz sposobów postępowania
- Omówienie najnowszych rekomendacji European Society for Vascular Surgery dla lekarzy leczących chorych cierpiących z powodu tętniaków aorty brzusznej i tętnic biodrowych
- Dokument przygotowany przez grono ekspertów pod kierunkiem Andersa Wanhainena, opublikowany w czasopiśmie „European Journal of Vascular and Endovascular Surgery” [2019;57(1):8-93]1
Tętniaki okołonerkowe
Nie ma jednego ogólnego określenia na tętniaki z krótką szyją i/lub obejmujące tętnice trzewne. Na potrzeby opracowania wytycznych European Society for Vascular Surgery (ESVS) powołany Guideline Writing Committee proponuje następujące nazwy i definicje:
Za tętniaki okołonerkowe (JAAA – juxtarenal abdominal aortic aneurysm) uznaje się tętniaki obejmujące aortę pod tętnicami nerkowymi, bez objęcia procesem chorobowym samych tętnic nerkowych, wymagające podczas operacji otwartych klemowania aorty powyżej tętnic nerkowych – to tętniaki z tzw. krótką szyją (o długości szyi <10 mm). Czasami w piśmiennictwie anglosaskim używa się określenia pararenal AAA.
Tętniaki nadnerkowe (SRAAA – suprarenal abdominal aortic aneurysm) to zmiany tętniakowe sięgające do tętnicy krezkowej górnej, wymagające operacji jednej lub obu tętnic nerkowych. Inaczej są nazywane tętniakami bez szyi. W piśmiennictwie anglosaskim stosowane jest także określenie paravisceral AAA w przypadku objęcia procesem chorobowym tętnic trzewnych. Jak dotąd różnica między nadnerkowymi tętniakami aorty brzusznej a typem IV tętniaków piersiowo-brzusznych według Crawforda nie została sprecyzowana.
Nie ma jednoznacznych wyników badań dotyczących ryzyka pękania tętniaków i naturalnego rozwoju choroby u pacjentów z JAAA. W większości doniesień operacje zarówno otwarte, jak i wewnątrznaczyniowe były przeprowadzane u chorych, u których średnica tętniaków wynosiła około 6 cm. Śmiertelność okołooperacyjna w obu grupach pacjentów wynosiła około 4%. Opierając się na wynikach badań, należy przyjąć, że graniczną wartością dla JAAA powinno być 5,5 cm. Odnotowano, że u osób z większą zmianą wzrastała śmiertelność okołooperacyjna. U większości pacjentów tętniaki okołonerkowe nie dają objawów klinicznych i są diagnozowane przypadkowo. W obserwacji chorych wymagana jest kontrola za pomocą angiografii tomografii komputerowej (angio-TK), gdyż badania nieinwazyjne, takie jak ultrasonografia (USG), najczęściej nie są wystarczająco wiarygodne.