Szanowni Państwo!

prof. dr hab. n. med. Mariusz Frączek

Od lat obserwuję postępy w chirurgicznym leczeniu chorych. Dla wszystkich jest oczywisty wpływ technologii medycznych na sposoby resekcji chorobowo zmienionych tkanek. Zaawansowane manipulatory chirurgiczne umożliwiają precyzyjne wycięcie guza nowotworowego za pomocą minimalnych cięć, nie zaburzając przy tym funkcji innych narządów i układów. Ponad 20 lat temu miałem przyjemność przez kilka miesięcy obserwować pracę oddziału chirurgii gastroenterologicznej szpitala Toranomon w Tokio. W lipcu tego roku odwiedziłem ten sam oddział w nowo otwartym Toranomon Hospital. Uczestniczyłem także w 74 General Meeting of the Japanese Society of Gastroenterology w Tokio, na którym prezentowano prace z Japonii, Chin, Korei i innych państw Azji. Zarówno w czasie kongresu, jak i podczas szkolenia w szpitalu można było szybko zauważyć, że medycyna azjatycka niezależnie od olbrzymiego nasycenia armamentarium chirurgiczno-diagnostyczno-anestezjologicznym rządzi się swoimi prawami. Obowiązujące wytyczne wynikają z lokalnych doświadczeń. Medycyna oparta na faktach znajduje potwierdzenie w wieloośrodkowych pracach, do których włączane są ośrodki chińskie. Statystyka uwzględniająca tysiące przypadków nabiera w ich oczach (a także w moich) innego wymiaru. Staranność prowadzenia badań, diagnostyki, leczenia, a także opracowywania danych jest niezaprzeczalna. Po każdej operacji świeży preparat onkologiczny jest opracowywany przez chirurgów. Poszczególne grupy węzłów chłonnych są od razu przenoszone do odpowiednio opisanych pojemników. Nie wynika to z braku zaufania do histopatologów – to wyraz rzetelności opracowywania danych. „Histopatologowi, który nie widział sytuacji śródoperacyjnej, trudno byłoby właściwie ocenić preparat” – oznajmił mi młody chirurg wycinający kolejny węzeł chłonny. Powyższy przykład obrazuje sposób myślenia i działania nieco jednak inny od tego, do którego przywykłem. Wszystko jest na swoim miejscu. Nikt się za bardzo nie śpieszy, a efektywność działania jest nieporównywalnie większa niż w Europie. Operacja zaczyna się zgodnie z planem o godzinie 9. Zespół chirurgiczny przychodzi i zaczyna się myć, nie zagląda nawet na salę. To takie oczywiste, że wszystko jest gotowe – nie ma sensu tego sprawdzać. Wielu rzeczy możemy się nauczyć, obserwując tamtejszych specjalistów. W Japonii wspaniały, nowoczesny sprzęt jest – moim zdaniem – tylko dodatkiem i uzupełnieniem perfekcyjnie zorganizowanej pracy.

Prof. Jacek Szmeja, prof. Tomasz Banasiewicz, doc. Łukasz Krokowicz i lek. Krzysztof Szmyt przedstawili współczesne zasady rozpoznawania i leczenia chorych na raka okrężnicy i odbytnicy. Wypracowane standardy pozostają od lat niezmienne. Postęp wynika z coraz doskonalszych metod diagnostyki przedoperacyjnej i przede wszystkim powszechniejszego wprowadzenia technik małoinwazyjnych. Zachęcam Państwa do zapoznania się z treścią artykułu.

Naturalnym etapem gojenia się głębokich oparzeń jest powstawanie blizny. Jeśli są one zlokalizowane w miejscach takich jak okolice stawów, dochodzi do ograniczenia ich ruchomości i przykurczów. Zespół chirurgów plastycznych z Warszawy omówił najczęstsze problemy, z którymi możemy mieć do czynienia podczas leczenia chorego po urazie oparzeniowym.

Powikłania to niechciany i nielubiany problem. Jednak niezależnie od naszego nastawienia pozostają one integralną częścią postępowania chirurgicznego. Najczęściej myślimy o powikłaniach stricte chirurgicznych. Nie mniej ważne są te, które dotyczą innych układów i narządów pacjenta. Lek. Magdalena Wieczorek i dr Piotr Nowakowski, autorzy artykułu „Powikłania kardiologiczne w okresie okołooperacyjnym”, zwracają po raz kolejny uwagę na właściwie dobrane badania przedoperacyjne mające za zadanie identyfikację chorych z problemami kardiologicznymi. Stwierdzone zaburzenia można w niektórych sytuacjach wyeliminować poprzez terapię. U pozostałych pacjentów należy rozważyć zmianę taktyki chirurgicznej – zastosowanie mniej inwazyjnych sposobów leczenia.

U osób, które są poddawane operacjom typowo chirurgicznym, mogą współistnieć inne choroby, w tym schorzenia urologiczne. Nawet kierując chorego do urologa, warto zdawać sobie sprawę z możliwości diagnostyki i terapii, jaką oferuje współczesna urologia. Dlatego też poprosiłem prof. Jakuba Dobrucha i lek. Mieszka Kozikowskiego o przygotowanie artykułu „Przełomowe doniesienia w urologii onkologicznej w 2018 roku”. Gorąco zachęcam Państwa do przeczytania tekstu.

Prof. Dariusz Janczak i jego zespół kolejny raz goszczą na łamach „Chirurgii po Dyplomie”. Tym razem przygotowali vademecum dla lekarzy chirurgów dotyczące urazów tętnic.

Chirurdzy z wojewódzkiego szpitala we Wrocławiu oraz z wojewódzkiego szpitala w Kaliszu przygotowali opis przypadku „Usunięcie ogromnego wola nietoksycznego u 87-letniej pacjentki”.

Kto z nas nie spotkał pacjenta przygotowywanego do operacji, który okazywał się świadkiem Jehowy? Dr n. hum. Paweł Przyłęcki przedstawił zagadnienia pozwalające lepiej zrozumieć postawę członków tej grupy religijnej wobec leczenia krwią.

Nasz niezawodny autor dr Radosław Drozd, piszący artykuły w ramach stałego cyklu „Chirurg w sądzie”, tym razem bardziej skupił się na szkodach zdarzających się na bloku operacyjnym niż błędach lekarskich.

Mam nadzieję, że każdy z Państwa znajdzie w tym wydaniu „Chirurgii po Dyplomie” wiele ciekawych informacji, które pozwolą wzbogacić Państwa wiedzę. Życzę miłej lektury!