Od czasów Sargenta i Mayo, którzy jako pierwsi usunęli nadnercze przeszło 80 lat temu¹ (odpowiednio w 1914 oraz 1927 roku z powodu pheochromocytoma), adrenalektomia znacząco się zmieniła. Pionierzy chirurgii nadnerczy nie do końca znali patofizjologię gruczołów, które operowali. Przekładało się to na stosunkowo wysoki odsetek powikłań oraz dużą śmiertelność. W miarę upływu czasu zmieniły się sposób przygotowania do zabiegu, opieka okołooperacyjna oraz technika chirurgiczna. W 1992 roku Gagner wykonał pierwszą adrenalektomię z dostępu laparoskopowego² – z niewielkimi modyfikacjami jest on znany jako dostęp przezotrzewnowy boczny i stosuje się go do dziś. W 2001 roku Horgan wykonał pierwszą endoskopową adrenalektomię z użyciem robota chirurgicznego³. Obecnie adrenalektomia z dostępu małoinwazyjnego jest złotym standardem w przypadku łagodnych guzów nadnerczy. Co ciekawe, stało się tak bez przeprowadzenia randomizowanych badań porównujących dostęp laparoskopowy z klasycznym. Lepszy dostęp do obszaru operacyjnego, mniejszy uraz, ból pooperacyjny, niższy odsetek powikłań, znacznie krótszy pobyt w szpitalu i szybszy powrót do zdrowia – to dobrze udokumentowane zalety technik małoinwazyjnych.

Wskazania

Wskazania do usunięcia nadnercza mogą być endokrynologiczne lub onkologiczne. Pierwsze z nich obejmują obecność guza czynnego hormonalnie i/lub guza, który budzi podejrzenie złośliwości. Guzami czynnymi hormonalnie są guzy wydzielające mineralokortykosteroidy, glikokortykosteroidy, androgeny oraz katecholaminy kliniczne manifestujące się odpowiednio jako zespół Conna, zespół Cushinga, wirylizacja oraz oporne na leczenie, często napadowe nadciśnienie tętnicze. Ze wskazań onkologicznych nadnercze usuwa się z powodu podejrzenia raka kory nadnercza lub przerzutu do nadnercza guza o innym punkcie wyjścia. Istotnym wskazaniem jest rozmiar guza, który ma związek z ryzykiem złośliwości. Niekiedy te wskazania mogą nakładać się na siebie, np. w przypadku raka kory nadnercza wydzielającego androgeny.

Przypadkowiak

Przypadkowiak (incydentaloma) nadnercza to guz wykrywany przypadkowo podczas wykonywania badań obrazowych z innych wskazań niż poszukiwanie zmian nadnercza. Guzy o średnicy powyżej 1 cm są często wykrywane podczas badania ultrasonograficznego (USG...