BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Ostry dyżur
Niedrożność mechaniczna przewodu pokarmowego wymagająca szybkiej interwencji chirurgicznej
prof. dr hab. n. med. Dariusz Janczak
lek. Wojciech Sekula
dr n. med. Tadeusz Dorobisz
lek. Maciej Malinowski
- Omówienie najczęstszych przyczyn i objawów niedrożności przewodu pokarmowego
- Jak rozpoznać zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego? Na co należy zwrócić uwagę w wywiadzie i podczas badania lekarskiego?
- Bóle brzucha i wymioty to objawy wielu schorzeń, nie tylko niedrożności – omówienie diagnostyki różnicowej
Niedrożność przewodu pokarmowego pojawia się, kiedy prawidłowy pasaż treści pokarmowej przez przewód pokarmowy zostaje zaburzony. Może mieć charakter ostry lub przewlekły. Wyróżniamy niedrożność funkcjonalną wynikającą z zaburzenia prawidłowej fizjologii przewodu pokarmowego i mechaniczną powstałą na skutek fizycznej przeszkody.
Przyczynami niedrożności mechanicznej mogą być: zmiany zewnętrzne w stosunku do przewodu pokarmowego, zmiany śródścienne oraz zmiany w świetle przewodu pokarmowego. Niedrożność może być całkowita bądź częściowa. Szczególnym rodzajem całkowitej niedrożności jest zamknięta pętla – jest on spowodowany przez dwie przeszkody odcinające całkowicie odcinek jelita i szybko prowadzi do powikłań1.
Patofizjologia
Niedrożność powoduje poszerzenie światła przewodu pokarmowego proksymalnie od przeszkody, natomiast dalszy odcinek staje się spadnięty w miarę opróżniania treści pokarmowej przy zachowanej perystaltyce. Połykane powietrze oraz gazy powstałe w wyniku fermentacji gromadzą się w niedrożnej części przewodu pokarmowego, nasilając poszerzenie światła przewodu pokarmowego. W przebiegu niedrożności postępuje obrzęk ściany, funkcje absorpcyjne zostają utracone, dochodzi do sekwestracji płynów w świetle przewodu pokarmowego. Dodatkowo wskutek przesięku następuje utrata płynów do wolnej jamy otrzewnej. Pojawiające się wymioty nasilają utratę wody i jonów. Dochodzi do hipowolemii.
Zaburzenie pasażu przewodu pokarmowego i namnażanie bakterii mogą prowadzić do ich pojawienia się w świetle jelita cienkiego normalnie wolnego od bakterii. To z kolei powoduje, że wymioty mają charakter jelitowy lub kałowy.
Wskutek rozszerzania ściany przewodu pokarmowego może dojść do ucisku na śródścienne naczynia i zaburzenia perfuzji. Niedostateczna perfuzja powoduje niedokrwienie, co może doprowadzić do martwicy ściany i perforacji. Zaburzenia perfuzji, niedokrwienie i w konsekwencji martwica ściany zachodzą także przy zamknięciu – uciśnięciu naczyń zaopatrujących wskutek skrętu jelita wraz z krezką lub ucisku krezki z naczyniami części przewodu pokarmowego, jak np. w uwięźniętej przepuklinie. Dochodzi wtedy do zadzierzgnięcia – strangulacji1,2.
