BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Temat numeru
Leczenie żywieniowe w chirurgii
prof. dr hab. n. med. Stanisław Kłęk
- Sposoby interwencji żywieniowej u pacjentów hospitalizowanych na oddziale chirurgicznym
- Leczenie żywieniowe w okresie przed- i pooperacyjnym pacjentów poddawanych rozległym zabiegom operacyjnym
Zaburzenia stanu odżywienia u pacjenta poddawanego leczeniu chirurgicznemu zawsze prowadzą do zwiększenia liczby powikłań, a nawet mogą być przyczyną zgonu. Od czasu, gdy w 1936 roku Hiram Studley w analizie obejmującej pacjentów, u których wykonano częściową resekcję żołądka, wykazał, że ubytek ponad 20% masy ciała powoduje wzrost śmiertelności do 30%, do dziś opublikowano dziesiątki prac, w których opisano konsekwencje niedożywienia. Nikt nie kwestionuje już potrzeby jego leczenia. Zaburzenia stanu odżywienia są często stwierdzane podczas przyjęcia pacjenta na oddział chirurgiczny (w zależności od profilu oddziału diagnozuje się je przy przyjęciu do szpitala u 2-40% wszystkich chorych poddawanych operacji).
Leczenie żywieniowe (żywienie kliniczne) to postępowanie medyczne obejmujące:
- ocenę stanu odżywienia (przesiewową i pogłębioną)
- ocenę zapotrzebowania na składniki odżywcze
- podaż odpowiednich ilości białka, energii, elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych i wody drogą przewodu pokarmowego i/lub dożylną
- monitorowanie leczenia.
Interwencja żywieniowa powinna być dostosowana do stanu pacjenta, rodzaju wykonanego zabiegu, czynności przewodu pokarmowego i planowanego czasu żywienia.
W ostatnich latach okazało się, że interwencję żywieniową można wykorzystać nie tylko w leczeniu niedożywienia. W latach 90. XX wieku zaproponowano koncepcję wieloczynnikowej, przyspieszonej rehabilitacji u chorych poddawanych rozległym zabiegom operacyjnym. Interwencja ta ma na celu modyfikację odpowiedzi metabolicznej towarzyszącej urazowi chirurgicznemu. Koncepcje tego typu nazwano najpierw fast track, a następnie ERP (enhanced recovery protocol), z których najbardziej znany jest ERAS (enhanced recovery after surgery, w polskim tłumaczeniu: protokół dla poprawy zdrowienia po zabiegu operacyjnym).