Rak pęcherza moczowego (BCa – bladder cancer) jest najczęstszym nowotworem złośliwym, który wywodzi się z nabłonka dróg moczowych. Według Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) BCa zajmuje czwarte miejsce pod względem częstości występowania wśród nowotworów złośliwych rozpoznawanych u mężczyzn w Polsce. W 2017 roku zarejestrowano niemal 4000 zgonów z jego powodu. Biorąc pod uwagę głębokość naciekania ściany pęcherza moczowego, wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje BCa: postać naciekającą błonę mięśniową pęcherza moczowego (MIBCa – muscle invasive bladder cancer) oraz postać nienaciekającą wspomnianej błony (NMIBCa – non-muscle invasive bladder cancer). Większość BCa w chwili rozpoznania stanowią NMIBCa. Zasadniczym sposobem zarówno rozpoznania NMIBCa, jak i leczenia osób dotkniętych tym rodzajem BCa jest jego przezcewkowa resekcja (TURBT – transurethral resection of bladder tumor). W ujęciu tradycyjnym TURBT polega na frakcjonowanym wycięciu guza. Do badania histologicznego skrawki pobiera się osobno z części guza oraz ze ściany pęcherza moczowego, która stanowi podstawę resekcji oraz jej obrzeże. TURBT w takim ujęciu wiąże się zazwyczaj z naruszeniem integralności usuwanej zmiany. Wycięcie guza en bloc pozwala tego uniknąć. Dodatkowo zamiast fragmentów pobieranych podczas klasycznej TURBT resekcja en bloc dostarcza kompletny guz z częścią przylegającej doń ściany pęcherza moczowego, co ułatwia jego ocenę histopatologiczną.

W poniższym artykule przedstawione zostaną podstawowe informacje dotyczące BCa, jego klasyfikacji oraz leczenia, ze szczególnym uwzględnieniem resekcji en bloc.

Epidemiologia

BCa plasuje się na siódmym miejscu pod względem zapadalności wśród mężczyzn na świecie¹. W Polsce w 2017 roku nowotwór ten rozpoznano u prawie 5500 z nich. W tym samym czasie zarejestrowano niemal 4000 zgonów z jego powodu. Pod względem śmiertelności BCa zajmuje dwunastą i piątą pozycję wśród chorób nowotworowych odpowiednio u kobiet i u mężczyzn w Polsce². W ostatnich latach u obu płci stopniowo, ale zauważalnie, wzrosła liczba zarówno zachorowań na BCa, jak i zgonów z jego powodu².

Typy histologiczne

Ponad 90% wszystkich BCa stanowi nowotwór wywodzący się z nabłonka urotelialnego wyścielającego pęcherz moczowy (UBC – urothelial bladder cancer). Pozostałe postaci BCa, takie jak: rak gruczołowy, rak płaskonabłonkowy czy rak zbudowany z małych ko...