Pourazowe przepukliny przeponowe stanowią około 1/3 wszystkich przepuklin przeponowych, a ich liczba rośnie wraz ze wzrostem liczby urazów i w miarę intensywnego rozwoju mechanizacji¹. Pourazowe przepukliny przeponowe powstają w 75% przypadków wskutek tępych urazów jamy brzusznej lub klatki piersiowej (głównie wypadków komunikacyjnych, przygniecenia, upadku), natomiast u 25% pacjentów przyczyną są urazy przenikające (takie jak rany kłute, rzadziej postrzałowe)². Przemieszczenie narządów jamy brzusznej przez otwór w przeponie może nastąpić natychmiast po zdarzeniu i przebiegać z burzliwymi objawami ze strony jamy brzusznej lub klatki piersiowej. Niekiedy dyskretne objawy pierwotne ustępują po leczeniu zachowawczym, a do uwięźnięcia narządów jamy brzusznej w otworze w przeponie dochodzi dopiero po upływie miesięcy, a nawet lat od uszkodzenia³.

Rozpoznanie pourazowego uszkodzenia przepony w większości przypadków możemy ustalić na podstawie przeglądowego radiogramu (RTG) klatki piersiowej, pomocne są również tomografia komputerowa (TK) klatki piersiowej i jamy brzusznej z kontrastem, pasaż przewodu pokarmowego z wodnym roztworem amidotrizeosanu megluminy z amidotrizeosanem sodu (w dalszej części tekstu użyta została nazwa handlowa preparatu Gastrografin [gastrografina] ze względu na jej powszechne stosowanie – przyp. red.).

Leczenie pourazowych przepuklin przeponowych zawsze jest operacyjne.

Opis przypadku

Mężczyzna, lat 33, otyły, leczący się z powodu nadciśnienia tętniczego, został przyjęty na Oddział Chirurgii Ogólnej Szpitala Powiatowego w Ostrowi Mazowieckiej w trybie ostrodyżurowym z powodu silnych dolegliwości bólowych jamy brzusznej z towarzyszącymi wzdęciem brzucha, wymiotami i biegunką. Dolegliwości bólowe jamy brzusznej pojawiły się przed 4 dniami, były zlokalizowane w okolicy nadbrzusza i pod lewym łukiem żebrowym. Dwa dni wcześniej chory zgłosił się na Szpitalny Oddział Ratunkowy z powodu wymienionych wyżej dolegliwości, skąd po wykonaniu podstawowej diagnostyki laboratoryjnej i po krótkotrwałym leczeniu zachowawczym został wypisany do domu. Początkowo pacjent nie wiązał odczuwanych dolegliwości z urazem przeciążeniowym, do którego doszło 3 miesiące wcześniej. Wówczas to podczas przenoszenia ciężkich przedmiotów, w chwili dźwignięcia jednego z nich mężczyzna doznał silnych dolegliwości bólowych jamy brzusznej (głównie nadbrzusza i lewego podżebrza), które po leczeniu przeciwbólowym zupełnie ustąpiły.