Postępy w leczeniu nieswoistych chorób zapalnych jelit – leki biologiczne

lek. Andrzej Hebzda1

lek. Magdalena Górecka2

dr n. med. Marcin Dembiński1,3

dr n. med. Marek Winiarski1,3

dr hab. n. med. Michał Kukla1,4

1Zakład Endoskopii, Szpital Uniwersytecki w Krakowie

2Klinika Chorób Wewnętrznych, Oddział Gastroenterologii, 5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką SPZOZ w Krakowie

3II Katedra Chirurgii, Collegium Medicum – Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

4Klinika Chorób Wewnętrznych i Geriatrii, Szpital Uniwersytecki w Krakowie

Adres do korespondencji:

lek. Andrzej Hebzda

Zakład Endoskopii, Szpital Uniwersytecki w Krakowie

ul. Macieja Jakubowskiego 2, 30-688 Kraków

e-mail: ahebzda@su.krakow.pl

  • Miejsce leków biologicznych w terapii nieswoistych chorób zapalnych jelit
  • Skuteczność i bezpieczeństwo leków biologicznych stosowanych w leczeniu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Leśniowskiego-Crohna – przegląd badań klinicznych
  • Narzędzia do oceny aktywności choroby Leśniowskiego-Crohna i rzutu wrzodziejącego zapalenia jelita grubego

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG) i choroba Leśniowskiego-Crohna (ChLC) należą do grupy nieswoistych chorób zapalnych jelit. Są to autoimmunologiczne, przewlekłe schorzenia powodujące znaczące pogorszenie jakości życia i potencjalnie mogące prowadzić do powikłań, które w skrajnych przypadkach stanowią zagrożenie życia. Aktualny stan wiedzy nie pozwala na leczenie przyczynowe. Postępowanie terapeutyczne polega na indukcji remisji w okresach zaostrzeń i na podtrzymywaniu remisji po jej skutecznej indukcji. W leczeniu stosuje się: aminosalicylany, glikokortykosteroidy, leki immunosupresyjne oraz leki biologiczne.

Leki biologiczne

Infliksymab

Infliksymab jest chimerowym ludzko-mysim przeciwciałem wykazującym duże powinowactwo do ludzkiego czynnika martwicy guzów α (TNFα – tumor necrosis factor α) używanym w leczeniu ChLC oraz WZJG. Podawany jest drogą infuzji dożylnej standardowo w dawce 5 mg/kg m.c. w tygodniach: 0, 2 i 6 (indukcja), a następnie co 8 tygodni (leczenie podtrzymujące)1.

W badaniach ACT 1 i ACT 2 oceniano skuteczność infliksymabu w indukcji i podtrzymaniu remisji u pacjentów z WZJG o umiarkowanym lub ciężkim przebiegu. Lek podawano w schemacie opisanym powyżej, w dawkach 5 mg/kg m.c. i 10 mg/kg m.c. W badaniu ACT 1 terapia trwała 54 tygodnie, natomiast w badaniu ACT 2 – 30 tygodni. Odpowiedź na leczenie oznaczała zmniejszenie nasilenia choroby o co najmniej 3 pkt w skali Mayo i o minimum 30%, z redukcją krwawienia w tej skali o minimum 1 pkt bądź równą 0 lub 1 pkt. W ACT 1 w 8 tygodniu terapii na leczenie odpowiedziało 69% i 61% pacjentów leczonych odpowiednio dawkami 10 mg/kg m.c. i 5 mg/kg m.c. w porównaniu z 37% pacjentów dostającymi placebo (p <0,001 dla obu grup leczonych lekiem w porównaniu z placebo). Podobne wyniki uzyskano w badaniu ACT 2, w którym odpowiedź kliniczną w 8 tygodniu terapii osiągnięto odpowiednio u: 69%, 64% i 29% pacjentów (p <0,001 dla obu grup). W obu badaniach w grupach leczonych lekiem biologicznym istniało większe prawdopodobieństwo odpowiedzi klinicznej w 30 tygodniu terapii w porównaniu z grupą otrzymującą placebo (p ≤0,002). W 54 tygodniu odpowiedź kliniczną odnotowano kolejno u 44%, 45%, 20% chorych (p <0,001 dla obu grup)1.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Celem leczenia WZJG jest uzyskanie i utrzymanie remisji zapalenia. Można wyróżnić remisję: kliniczną, endoskopową oraz histologiczną. Ustąpienie objawów klinicznych nie zawsze koreluje [...]

Choroba Leśniowskiego-Crohna

Istnieją dwie strategie włączania leczenia biologicznego u pacjentów z ChLC. Pierwsza polega na kolejnym stosowaniu: glikokortykosteroidów, leków immunosupresyjnych i ostatecznie leków biologicznych. Takie podejście [...]

Ryzyko infekcji przy terapii anty-TNF

Na podstawie metaanaliz wykazano wystąpienie infekcji oportunistycznych u 0,9% pacjentów w trakcie terapii anty-TNF, co oznacza podwojenie ryzyka36. Ze względu na to przed [...]

Podsumowanie

Leki biologiczne są ważnym narzędziem w zachowawczym leczeniu nieswoistych chorób zapalnych jelit. Właściwa kwalifikacja pacjentów do tej terapii może istotnie wpłynąć na [...]

Do góry