W niniejszym artykule podjęto próbę odpowiedzi na następujące pytania badawcze:

• Jakie skutki psychiczne może wywołać uraz oparzeniowy?
• Jaka jest dynamika zmian psychicznych w procesie terapii i jak przebiega proces adaptacji?
• Jakie są najskuteczniejsze metody w radzeniu sobie z traumatycznym doświadczeniem?

Odpowiedzi na powyższe pytania zostały sformułowane na podstawie studium pojedynczego przypadku ze względu na duże zróżnicowanie urazów oparzeniowych, z których każdy stanowi splot uwarunkowań biograficznych, cech osobowości, temperamentu ofiary oraz specyfiki traumatycznego wydarzenia zakończonego oparzeniem, a w jego następstwie różnego typu dolegliwościami fizycznymi i skutkami w sferze psychicznej. Niniejsza praca ma charakter opisowo-wyjaśniający.

Uraz oparzeniowy

Oparzenie to uszkodzenie tkanki skórnej lub tkanek głębszych powstające wskutek działania bardzo wysokiej temperatury bądź środków chemicznych. W wyniku oparzeń dochodzi do tzw. denaturacji białka, obrzęku oraz utraty płynów wewnątrznaczyniowych. Szacuje się, że oparzenia różnego typu dotyczą średnio 1% populacji.

Należy zwrócić uwagę, że skóra to największy narząd ludzkiego ciała. Średnia powierzchnia skóry dorosłego człowieka wynosi 1,5-2 m², a jej grubość nie jest jednakowa na całej powierzchni. Organ ten jest zbudowany z naskórka, skóry właściwej i tkanki podskórnej. Pełni on wiele kluczowych funkcji, przede wszystkim jednak stanowi barierę chroniącą organizm przed działaniem czynników zewnętrznych oraz jednocześnie utrzymuje jego wewnętrzną homeostazę. Wobec tego najcięższym urazem, jakiego może doznać organizm, jest oparzenie.

Oparzenie na małej powierzchni skóry powoduje miejscowe zaburzenia mikrokrążenia, a oparzenie rozległej powierzchni prowadzi do złożonych zaburzeń i niewydolności wielu narządów. Czynniki decydujące o przeżyciu chorego oraz wpływające na ciężkość i przebieg choroby oparzeniowej to: umiejscowienie oparzenia, rozległość rany oparzeniowej, głębokość rany oparzeniowej (określana w czterech stopniach), wiek chorego, choroby współistniejące, towarzyszące urazy.

W miarę rozwoju choroby oparzeniowej dochodzi w organizmie do poważnych zmian immunologicznych, metabolicznych i wodno-elektrolitowych. Są one spowodowane wstrząsem hipowolemicznym, którego rozległość zależy od powierzchni oparzenia.