COVID-19 w okresie okołooperacyjnym

dr n. med. Aleksandra Berkan-Kawińska

Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

dr n. med. Aleksandra Berkan-Kawińska

Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii,

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. gen. Karola Kniaziewicza 1/5, 91-347 Łódź

e-mail: aleksandra.berkan@gmail.com

  • Zagrożenia wynikające z nałożenia się COVID-19 na okres okołooperacyjny
  • Powikłania zakażenia SARS-CoV-2 wymagające interwencji chirurgicznej
  • Zasady postępowania w przypadku rozpoznania zakażenia SARS-CoV-2 u pacjentów pozostających pod opieką oddziałów o profilu zabiegowym


Zakażenie koronawirusem ostrej niewydolności oddechowej 2 (SARS-CoV-2 – severe acute respiratory syndrome coronavirus 2), będącym β-koronawirusem, wywołuje ostrą chorobę układu oddechowego COVID-19 (coronavirus di­sease 2019). Pierwsze doniesienia o tej jednostce chorobowej pochodzą z przełomu listopada i grudnia 2019 roku, kiedy w szpitalach w Wuhan (Chiny) zaobserwowano ognisko nietypowego zapalenia płuc. Pod koniec stycznia 2020 roku World Health Organization uznała wybuch epidemii COVID-19 za stan zagrożenia dla zdrowia publicznego o zasięgu międzynarodowym, a 11 marca 2020 roku ogłosiła stan pandemii. Do końca lutego 2022 roku odnotowano ponad 440 mln potwierdzonych przypadków zakażenia oraz blisko 6 mln zgonów1. Liczby te są najprawdopodobniej znacznie niedoszacowane, zważywszy na fakt, że nawet w 80% przypadków zakażenie SARS-CoV-2 może przebiegać skąpo- lub bezobjawowo2.

Powszechność występowania infekcji, także w postaci ognisk szpitalnych, wiąże się z dużym ryzykiem, że okres okołooperacyjny u chorych poddawanych planowym lub pilnym procedurom zabiegowym może zostać powikłany przez zakażenie SARS-CoV-2. Jednocześnie okazuje się, że samo zachorowanie na COVID-19 może prowadzić do stanów wymagających interwencji chirurgicznej lub je imitować, skutkując hospitalizacją pacjentów z infekcją w warunkach oddziału chirurgicznego. Ponad 1/3 zakażonych SARS-CoV-2 zgłasza dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego3. U części chorych (około 11%) objawy te mogą stanowić wręcz jedyną manifestację zakażenia, bez żadnych towarzyszących cech infekcji ze strony górnych lub dolnych dróg oddechowych ani zmian zapalnych w płucach4. W przebiegu zajęcia przewodu pokarmowego mogą się rozwijać także ciężkie i zagrażające życiu powikłania wymagające leczenia operacyjnego, np.: masywne krwawienia, niedrożność czy niedokrwienie jelit5. W piśmiennictwie opisywano przypadki chorych hospitalizowanych z powodu krwawienia z przełyku z potwierdzoną obecnością SARS-CoV-2 w wycinkach z owrzodzeń przełyku, a także w żołądku, dwunastnicy i odbytnicy4. Warto również pamiętać, że niekiedy u osób zakażonych SARS-CoV-2, które trafiają do szpitala z powodu gorączki i bólów brzucha, mylnie rozpoznawane jest zapalenie pęcherzyka żółciowego6. Postawienie prawidłowej diagnozy utrudniają dodatkowo wyniki badań radiologicznych, gdyż w przebiegu COVID-19 często obserwuje się pogrubienie ściany pęcherzyka i obecność wolnego płynu okołopęcherzykowo. W obrazie radiologicznym jamy brzusznej u pacjentów z zakażeniem SARS-CoV-2 można stwierdzić też następujące odchylenia: pogrubienie ściany jelita, poszerzenie pętli jelit z zaleganiem treści jelitowej, naciek zapalny w obrębie krezki i tkanki tłuszczowej, a nawet obecność pęcherzyków gazu w obrębie ściany jelit lub brak jej wzmocnienia kontrastowego7.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Zagrożenia związane z zakażeniem SARS-CoV-2 w okresie okołooperacyjnym – patomechanizm

Pacjenci poddawani zabiegom operacyjnym to osoby szczególnie wrażliwe na rozwój powikłań zakażenia SARS-CoV-2. Wynika to m.in. z nakładania się prozapalnego wpływu interwencji [...]

Rokowanie u chorych zakażonych SARS-CoV-2 w okresie okołooperacyjnym

Przed pandemią COVID-19 częstość powikłań płucnych i śmiertelność w okresie okołooperacyjnym na podstawie wyników wysokiej jakości międzynarodowych badań obserwacyjnych szacowano na odpowiednio 10% [...]

Postępowanie

Okołooperacyjne zakażenie SARS-CoV-2 wiąże się z wielokrotnie większą śmiertelnością, dlatego niezwykle ważne jest minimalizowanie ryzyka związanego z przeprowadzaniem zabiegu na etapie inkubacji choroby [...]

Do góry