Rak gruczołu krokowego jest drugim najczęściej diagnozowanym nowotworem u mężczyzn i uznawany za czwartą przyczynę zgonów spowodowanych rakiem wśród mężczyzn. W 2020 roku został rozpoznany u 1,4 mln pacjentów na świecie¹. W badaniach autopsyjnych częstość występowania raka gruczołu krokowego jest mniej więcej jednakowa na całym świecie, wynosi około 5% w grupie mężczyzn poniżej 30 roku życia i stopniowo wzrasta do 59% w grupie wiekowej powyżej 79 lat. Najczęściej rozpoznawany jest w Australii i Nowej Zelandii (standaryzowany według wieku współczynnik zachorowalności [ASR – age-standardized rate] wynosi odpowiednio 111,6/100 000 i 97,2/100 000) oraz w Europie Zachodniej i Europie Północnej (odpowiednio 94,9/100 000 i 85/100 000). Spowodowane jest to najprawdopodobniej przez spopularyzowanie oznaczeń stężenia antygenu specyficznego dla prostaty (PSA – prostate-specific antigen), jak również starzeniem się społeczeństwa w wyżej wymienionych częściach świata. Zachorowalność na raka gruczołu krokowego jest na niskim poziomie w Azji Wschodniej i Azji Południowo-Centralnej (wynosi odpowiednio 10,5/100 000 i 4,5/100 000)².

Masowo wykonywane oznaczenie poziomu markera PSA, a także badanie per rectum oraz uzupełnienie diagnostyki o wieloparametryczny rezonans magnetyczny (mpMR – multi-parametric magnetic resonance) prostaty i biopsję umożliwiają wykrycie raka we wczesnym okresie rozwoju. Wynik biopsji potwierdzający obecność raka gruczołu krokowego pozwala zaplanować leczenie w zależności od oszacowanej grupy niskiego, pośredniego czy wysokiego ryzyka. W grupie wysokiego ryzyka niezmiernie istotne w ocenie stopnia zaawansowania raka jest zastosowanie badań obrazowych. Metody konwencjonalne obejmują tomografię komputerową (TK) brzucha i miednicy z kontrastem oraz scyntygrafię kości. Ich wartość diagnostyczna jest podobna do wartości nowoczesnej metody, jaką jest pozytonowa tomografia emisyjna (PET – positron emission tomography) z użyciem choliny lub ¹⁸F-fluorodeoksyglukozy ([¹⁸F]FDG). Po wprowadzeniu PET/TK ze znakowaniem antygenu błonowego specyficznego dla komórek gruczołu krokowego (PSMA – prostate specific membrane antigen), tj. PSMA PET/TK, możliwości diagnostyczne radykalnie się poprawiły.