Wytyczne

Rekomendacje ASCRS dotyczące leczenia wybranych proktologicznych jednostek chorobowych

prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kołodziejczak

Warszawski Ośrodek Proktologii, Szpital św. Elżbiety – Mokotowskie Centrum Medyczne w Warszawie

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Małgorzata Kołodziejczak

Warszawski Ośrodek Proktologii,

Szpital św. Elżbiety – Mokotowskie Centrum Medyczne

ul. Seweryna Goszczyńskiego 1, 02-616 Warszawa

e-mail: drkolodziejczak@o2.pl

  • Omówienie rekomendacji ASCRS dotyczących leczenia ropni, przetok odbytu, przetok odbytniczo-pochwowych oraz przetok w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna
  • Zmiany zaleceń ASCRS z 2022 roku w porównaniu z poprzednimi rekomendacjami
  • Zastosowanie zaleceń ASCRS w polskich warunkach – komentarz ekspertki

W artykule przedstawiono aktualne zalecenia American Society of Colon and Rectal Surgeons (ASCRS) dotyczące leczenia wybranych proktologicznych jednostek chorobowych: ropni, przetok odbytu, przetok odbytniczo-pochwowych oraz przetok w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna. Rekomendacje opatrzono komentarzem autorskim.

Wprowadzenie

Ugruntowaną teorią pochodzenia ropni i przetok jest koncepcja odkryptowa głosząca, że przyczyną choroby jest zatkanie gruczołów odbytowych. Chroniczna infekcja w gruczołach odbytu powoduje epitelializację i powstanie kanałów przetok. Ropnie odbytu częściej dotyczą mężczyzn niż kobiet, mogą wystąpić w każdym wieku, a szczyt zachorowań przypada między 20 a 40 rokiem życia.

Leczenie ropni polega głównie na ich nacięciu i drenażu. Współistnienie przetoki odnotowuje się u 30% do nawet 70% osób z ropniami, a w pozostałej grupie pacjentów przetoka może powstać u 30-50% osób w okresie od miesiąca do roku od nacięcia ropnia. Najczęściej stosowaną klasyfikacją przetok jest podział według Parksa w zależności od ich relacji anatomicznej w stosunku do zwieracza wewnętrznego i zewnętrznego.

Przetoki międzyzwieraczowe i przezzwieraczowe są częstsze niż pozostałe, tj. nadzwieraczowe, pozazwieraczowe i podśluzowe.

Inną klasyfikacją jest podział przetok na skomplikowane i proste. Do pierwszych zalicza się przetoki: wysokie przezzwieraczowe (obejmujące powyżej 30% masy zwieracza), nadzwieraczowe, pozazwieraczowe, podkowiaste, związane z nieswoistym zapaleniem jelit (IBD – inflammatory bowel disease), napromienianiem, nowotworem, u pacjentów ze współistniejącą inkontynencją i z towarzyszącymi biegunkami. Proste przetoki to niskie przetoki obejmujące poniżej 30% masy zwieracza.

Przyczyną powstawania przetok w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna jest najczęściej infekcja tkanek, a nie zapalenie gruczołów odbytu. Pacjenci ci najczęściej są leczeni multidyscyplinarnie.

Przetoki odbytniczo-pochwowe dzieli się w zależności od umiejscowienia otworu wewnętrznego na:

  • niskie – otwór w odbycie znajduje się w okolicy linii grzebieniastej, a od strony pochwy najczęściej w przedsionku
  • środkowe – lokalizacja pośrednia
  • wysokie – ujście znajduje się w środkowej części odbytnicy, a od strony pochwy w okolicy szczytu pochwy.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ropnie odbytu

Stopień rekomendacji: silne zalecenie oparte na dowodach niskiej jakości (1C)

Przetoka odbytu

Głównymi celami operacji przetoki odbytu są zamknięcie otworu wewnętrznego oraz wycięcie kanału przetoki przy jednoczesnym zachowaniu funkcji zwieraczy odbytu. Nie ma [...]

Przetoki odbytniczo-pochwowe

Podczas wstępnej oceny pacjentek z przetoką odbytniczo-pochwową należy ustalić podstawową przyczynę powstania przetoki. Może nią być m.in.: uraz położniczy (najczęściej), choroba Leśniowskiego-Crohna, [...]

Przetoki odbytu związane z chorobą Leśniowskiego-Crohna

Stopień rekomendacji: silne zalecenie oparte na dowodach średniej jakości (1B)

Podsumowanie

Zachęcam do korzystania z najnowszych rekomendacji ASCRS (tab. 2) w codziennej praktyce, ale z pewną rezerwą, uwzględniając własne możliwości i polskie warunki. Niektóre zalecane techniki [...]

Do góry