Ostatnie dostępne wytyczne dotyczące leczenia pacjentów z zespołem krótkiego jelita (SBS – short bowel syndrome) pochodzą z 2006 roku¹. Później opublikowano jeszcze kilka zaleceń na podstawie pracy z pacjentami z SBS^2,3. Wszystkie artykuły opierają się na podobnych założeniach – najważniejsze są: edukacja pacjenta, indywidualne podejście do chorego, nawodnienie i dieta hiperfagiczna lub odpowiednio dobrane żywienie pozajelitowe, regularne kontrole lekarskie z okresowymi badaniami laboratoryjnymi i adekwatna suplementacja. U chorych z SBS należy dążyć w miarę możliwości do jak najszybszego uniezależnienia od żywienia pozajelitowego. Leczenie chirurgiczne pacjentów powinno się opierać na zasadzie primum non nocere, czyli podczas zabiegów operacyjnych u wszystkich pacjentów należy starać się zminimalizować utratę długości jelita w ramach zapobiegania SBS. Operacje polegające na wydłużeniu pozostałego jelita (zabieg podłużnego wydłużania i zwężania jelita [LILT – longitudinal intestinal lengthening and tapering]⁴ oraz seryjnej odwróconej enteroplastyki [STEP – serial transverse enteroplasty]⁵) powinny być przeprowadzane u uprzednio przygotowanych i dobrze odżywionych pacjentów, a wybór techniki operacyjnej zależy od chirurga wykonującego zabieg.

Opisane w poniższym tekście zalecenia pochodzą z 2022 roku i zostały opracowane na polecenie American Gastroenterological Association (AGA)⁶. Oparto je na dowodach naukowych, ale nie są przygotowane w formie przeglądu systematycznego.

Opis jednostki chorobowej

Zespół krótkiego jelita powstaje w wyniku utraty długości jelita na skutek choroby lub zabiegu chirurgicznego. SBS można rozpoznać, gdy długość pozostałego fragmentu jelita wynosi <150-200 cm. Do następstw SBS zalicza się: przewlekłą biegunkę, odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe oraz utratę masy ciała. W zależności od utraconego fragmentu jelita objawy mogą być bardziej specyficzne i obejmować m.in. niedobory witaminy B₁₂ lub biegunkę wywołaną przez kwasy żółciowe po usunięciu dystalnej części jelita krętego.

Ponieważ w definicji SBS uwzględnia się pozostałą po resekcji długość jelita, chirurdzy wykonujący zabieg rozległej resekcji powinni podawać długość jelita pozostałego, a nie usuniętego podczas zabiegu. Standardowo pomiar taki wykonuje się w czasi...