Chirurgiczne leczenie przetok okołoodbytniczych i okołoodbytowych w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna

dr n. med. Michał Nycz1,2

dr n. med. Justyna Lorenc-Góra3

dr n. med. Wiktor Krawczyk4,5

dr hab. n. med. Dariusz Waniczek, prof. SUM1,2

1Oddział Chirurgii Onkologicznej, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego w Katowicach

2Katedra Onkologii i Radioterapii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

3Zakład Radioterapii, Katowickie Centrum Onkologii

4Kliniczny Oddział Chirurgii Ogólnej, Kolorektalnej i Urazów Wielonarządowych, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu

5Katedra Chirurgii Ogólnej, Kolorektalnej i Urazów Wielonarządowych, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Adres do korespondencji:

dr n. med. Michał Nycz

Oddział Chirurgii Onkologicznej,

Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego w Katowicach

ul. Ceglana 35, 40-514 Katowice

e-mail: michalt.nycz@gmail.com

  • Etiopatogeneza, epidemiologia i obraz kliniczny przetok w okolicy odbytu u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna
  • Diagnostyka obrazowa przetok odbytu w chorobie Leśniowskiego-Crohna
  • Omówienie zachowawczych i operacyjnych metod leczenia przetok odbytu w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna

Zmiany zapalne okolicy odbytu i odbytnicy od wielu stuleci zaliczane są do grupy szczególnie uciążliwych i trudnych do wyleczenia schorzeń. Stanowią one istotny problem diagnostyczno-terapeutyczny. Wyjątkowo złożonym zagadnieniem są przetoki okołoodbytnicze u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna (ChLC). Przetoki te mają zwykle skomplikowany przebieg, są wielokanałowe, dają bardziej nasilone objawy kliniczne, wiążą się z gorszym rokowaniem co do wyleczenia oraz są niekorzystnym czynnikiem rokowniczym wobec przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit. Występują one często u młodych osób, powodując liczne zaburzenia nie tylko somatyczne, lecz także psychologiczne, które utrudniają sprawne funkcjonowanie w społeczeństwie.

Przetoki odbytu i odbytnicy w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna

Choroba Leśniowskiego-Crohna należy do grupy nieswois­tych zapaleń jelit i charakteryzuje się występowaniem przewlekłego stanu zapalnego mogącego obejmować całą grubość ściany przewodu pokarmowego. Może ona dotyczyć każdego jego poziomu, od jamy ustnej aż do odbytu, ale najczęściej lokalizuje się w dystalnym odcinku jelita cienkiego (ileum terminale). Często w przebiegu tej choroby obserwowane są przetoki odbytu i odbytnicy z atypowym przebiegiem kanałów, a także z nietypowo usytuowanymi ich ujściami zarówno wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi.

Mimo prowadzonych licznych badań etiopatogeneza ChLC oraz towarzyszących jej przetok nie została do końca poznana. Uważa się, że występowanie choroby podstawowej najczęściej jest spowodowane wieloma determinantami, do których zaliczyć można predyspozycje genetyczne oraz czynniki środowiskowe, takie jak: nieodpowiednia dieta, nadmierne narażenie na stres i nieprawidłowa mikroflora jelitowa, w której obecność prątków Mycobacterium, a w szczególności szczepu Mycobacterium avium, stwarza znacznie większe ryzyko rozwoju nieswoistych zapaleń jelit1,2.

Charakterystyczny obraz endoskopowy w przypadku tej choroby obejmuje zmiany ogniskowe bez zachowanej ciągłości imitujące brukowanie śluzówki, które w obrazie mikroskopowym mają postać ziarniniaków nabłonkowatokomórkowych bez cech serowacenia i zaj...

Standardowy schemat postępowania diagnostycznego obejmuje: kolonoskopię wraz z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego, wlew kontrastowy jelita grubego, enteroklizę rezonansu magnetycznego (MR) oraz badania laboratoryjne markerów stanu z...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Etiopatogeneza

Przyczyny powstania przetok okołoodbytniczych i okołoodbytowych w przypadku ChLC różnią się od czynników powodujących inne przetoki, takie jak: odkryptowe, pourazowe, wewnętrzne oraz związane [...]

Diagnostyka

Metody badań obrazowych stosowanych w diagnostyce i do monitorowania leczenia przetok w przebiegu ChLC w ostatnich latach istotnie się zmieniły.

Leczenie

Mimo wielu nowoczesnych metod terapeutycznych i przeprowadzonych licznych badań nie ma jednoznacznego konsensusu co do sposobu leczenia ropni oraz przetok okołoodbytniczych i okołoodbytowych [...]

Podsumowanie

Przetoki okołoodbytnicze i okołoodbytowe u pacjentów z chorobą Leśniowskiego-Crohna są bardziej złożone i dają bardziej nasilone objawy kliniczne oraz wiążą się z gorszym rokowaniem niż najczęstsze [...]

Do góry