Przypadek kliniczny
Pęknięty tętniak rzekomy kikuta tętnicy pęcherzykowej po cholecystektomii laparoskopowej
Krzysztof Kowalik1,2
Anna Gruszczyńska1
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski2
- Tętniak rzekomy kikuta tętnicy pęcherzykowej – rzadkie, lecz groźne powikłanie usunięcia pęcherzyka żółciowego
- Opis zakończonego zgonem przypadku pacjenta z pękniętym tętniakiem rzekomym kikuta tętnicy pęcherzykowej po cholecystektomii laparoskopowej wykonanej przed ponad 2 laty
- Diagnostyka i leczenie tętniaka tętnicy pęcherzykowej na podstawie przedstawionego przypadku oraz dostępnego piśmiennictwa
Tętniak rzekomy powstaje w wyniku przerwania ciągłości wszystkich warstw ściany tętnicy. Wypływająca poza naczynie krew wytwarza w tkankach otaczających jedno- lub kilkukomorowy zbiornik. Dochodzi do utworzenia się krwiaka pozanaczyniowego, który komunikuje się z przestrzenią wewnątrznaczyniową.
Tętniak rzekomy tętnicy pęcherzykowej jest bardzo rzadko omawiany w piśmiennictwie światowym. Dotychczas w literaturze przedmiotu opisano 59 przypadków tętniaków rzekomych tętnic trzewnych1. Brakuje jednak szczegółowych opisów tętniaków rzekomych tętnicy pęcherzykowej.
Dyskutowaną najczęstszą przyczyną powstania tętniaka rzekomego tętnicy pęcherzykowej może być ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego. Innymi wymienianymi przyczynami tego schorzenia są jatrogenne uszkodzenie dróg żółciowych oraz okołopęcherzykowe malformacje tętniczo-żylne2. Objawami zarówno tętniaka tętnicy pęcherzykowej, jak i innych tętniaków rzekomych tętnic trzewnych są zazwyczaj: ból brzucha, krwawienie wewnętrzne oraz niedokrwistość. Zwykle pacjenci prezentują również opisaną w 1870 roku przez Heinricha Quinckego triadę objawów pękniętego tętniaka z hemobilią, tj.: żółtaczkę, ból w nadbrzuszu (z reguły manifestujący się jako atak kolki żółciowej) oraz krwawienie do przewodu pokarmowego1,2. Często pierwszym objawem nierozpoznanego pękniętego tętniaka tętnicy pęcherzykowej, jak również innych tętnic trzewnych jest wstrząs krwotoczny3. Innymi powikłaniami tej choroby mogą być: sepsa, niedrożność dróg żółciowych lub ostre zapalenie trzustki4. Ostre zapalenie trzustki może prowadzić także do powstania tętniaka rzekomego (tętnicy śledzionowej).
Opis przypadku
Na oddział chirurgii ogólnej został skierowany 38-letni mężczyzna z powodu objawowej kamicy żółciowej w celu planowego leczenia operacyjnego. Tydzień wcześniej u chorego wystąpił atak kolki żółciowej. Podczas przyjęcia do szpitala u pacjenta wykonano badania laboratoryjne, takie jak: morfologia krwi, oznaczenie stężenia sodu i potasu, bilirubiny całkowitej, kreatyniny i glukozy, szacunkowego wskaźnika przesączania kłębuszkowego (eGFR – estimated glomerular filtration rate), parametry układu krzepnięcia oraz badanie ogólne moczu z osadem moczu. Wyniki wszystkich wymienionych parametrów były w normie. Pacjenta zakwalifikowano do operacji.
