Powikłania w chirurgii tarczycy
dr hab. n. med. Krzysztof Kaczka, prof. UM1
dr n. med. Anna Jałocha-Kaczka2
- Nie tylko niedoczynność przytarczyc oraz uszkodzenia nerwów krtaniowych wstecznych
- Omówienie najistotniejszych powikłań po operacjach na gruczole tarczowym
- Jak wykonywać zabiegi na gruczole tarczowym, aby zapobiegać możliwym powikłaniom?
Początki chirurgii gruczołu tarczowego sięgają II połowy XIX wieku. Jej rozwój najczęściej łączy się z osobą Emila Theodora Kochera (1841-1917). Był on pierwszym chirurgiem wykonującym na tak dużą skalę operacje tarczycy. W wyniku nabytego doświadczenia oraz poprawy umiejętności chirurgicznych udało mu się pod koniec życia zmniejszyć śmiertelność okołooperacyjną u pacjentów operowanych z powodu chorób tarczycy z 40% do 0,5% po przeprowadzeniu ponad 5000 zabiegów chirurgicznych1. W 1909 roku Kocher otrzymał Nagrodę Nobla za badania dotyczące fizjologii i patologii tarczycy1.
Od początków chirurgii do czasów współczesnych znaczenie chirurga pozostaje niezmienne. Uważa się, że jego doświadczenie jest ważnym czynnikiem prognostycznym, nie tylko dla wyniku operacji i przeżycia chorego, lecz także dla częstości powikłań. Niezależnie jednak od poprawy techniki operacyjnej i coraz lepszego zaplecza technicznego powikłania nadal występują. Wielu uważa, że operacje tarczycy to chirurgia przytarczyc i nerwów krtaniowych wstecznych. Na podstawie częstości pooperacyjnej niedoczynności przytarczyc oraz uszkodzeń nerwów krtaniowych wstecznych ocenia się zarówno ośrodki chirurgii endokrynologicznej, jak i poszczególnych chirurgów. Oprócz wymienionych powikłań mogą jednak wystąpić inne. Artykuł zawiera omówienie wszystkich istotnych powikłań po operacjach na gruczole tarczowym.
Krwawienie
Krwawienie w przebiegu operacji tarczycy może wystąpić w trakcie lub po jej zakończeniu. Może ono przebiegać dramatycznie i bezpośrednio zagrażać życiu pacjenta. Obecnie zabiegi na gruczole tarczowym wykonywane są głównie w wyspecjalizowanych ośrodkach przez chirurgów mających duże doświadczenie w przeprowadzaniu tych operacji. To przyczyniło się do znacznego zmniejszenia liczby ciężkich krwawień wymagających pilnych reoperacji. Obecnie pojawiają się one u 0,6-2,9% operowanych pacjentów1,2. Zwykle występują w ciągu 6 godz. po zabiegu, jednak mogą ujawnić się nawet w 2 dobie po operacji.
Najczęstszymi przyczynami gwałtownego krwawienia po zabiegu operacyjnym są spadnięcie podwiązki z naczynia tętniczego lub niedostateczne skoagulowanie naczynia za pomocą urządzeń typu nóż harmoniczny czy LigaSure. Wymioty, kaszel oraz podwyższone ...
