Przypadek kliniczny
Jatrogenne uszkodzenie splotu ramiennego jako skutek upadku ze stołu operacyjnego
prof. dr hab. n. med. Andrzej Modrzejewski1
Krzysztof Kowalik2
Anna Gruszczyńska2
lek. Ilona Savochka2
- Opis upadku chorego ze stołu operacyjnego w trakcie zabiegu endowaskularnego zaopatrzenia tętniaka aorty brzusznej, w wyniku czego doszło do uszkodzenia splotu ramiennego
- Przegląd piśmiennictwa polskiego i zagranicznego pod kątem podobnych jatrogennych uszkodzeń w trakcie zabiegu
- Kto powinien być odpowiedzialny za układanie pacjenta na stole? Próba sformułowania zasad
Opisy upadku ze stołu operacyjnego w literaturze należą do rzadkości. W piśmiennictwie zagranicznym większość omówionych przypadków dotyczyła otyłych pacjentów lub awarii stołu operacyjnego. Chorzy zazwyczaj znajdowali się pod działaniem znieczulenia ogólnego1. Na podstawie dokonanego przeglądu polskiego piśmiennictwa wykazano, że w naszym kraju do tej pory nie opisano takiego przypadku.
Opis przypadku
Sześćdziesięciotrzyletni mężczyzna przebył standardową operację zaopatrzenia tętniaka aorty piersiowo-brzusznej przez torakofrenolaparotomię. Podczas zabiegu implantowano protezę prostą w miejsce tętniaka piersiowo-brzusznego. Po kilku miesiącach z powodu zgłaszanych przez pacjenta silnych dolegliwości bólowych jamy brzusznej wykonano ponownie angiografię metodą tomografii komputerowej (angio-TK) aorty. Stwierdzono, że podprzeponowo średnica aorty brzusznej wynosi do 81 mm. Poszerzenie obejmowało odcinek odejścia pnia trzewnego do poziomu tętnicy krezkowej górnej. Na tym odcinku stwierdzono hipoechogenną, koncentryczną skrzeplinę o grubości do 21 mm, a na wysokości odejścia tętnic nerkowych jej średnica wynosiła 25 mm.
Ze względu na średnio ciężki stan chorego i wynik angio-TK pacjenta zakwalifikowano do zabiegu wewnątrznaczyniowego zaopatrzenia tętniaka aorty piersiowo-brzusznej poprzez implantację stentgraftu t-Branch. Na stole operacyjnym znajdował się materac przypięty od spodu na rzepy, nałożono na niego folię ochronną, a na nią prześcieradło. Następnie położono materac, który miał zapewnić odpowiednią ciepłotę ciała chorego podczas zabiegu. Materac przytwierdzono do stołu pasem zapinanym na rzepy. Pacjenta ułożono na wznak z odwiedzionymi kończynami górnymi. Zostały one złączone za głową przylepcami. Pod głowę podłożono podpórkę, pod kolanami umieszczono wałek podłużny, a pod piętami żelowe podpórki. Pacjenta umocowano do stołu pasami. Usunięto wcześniej przygotowane boczne osłony radiologiczne, ponieważ uniemożliwiłyby one przeprowadzenie zabiegu.
Podczas trwania operacji stwierdzono obecność rozwiniętego krążenia obocznego, które zapewniło wypełnienie się naczyń odchodzących od pnia trzewnego. W związku z tym podjęto decyzję o zamknięciu pnia trzewnego zatyczką typu Amplatzer. Zacewnikowan...
