Delirium pooperacyjne jest zaburzeniem funkcji poznawczych, psychoruchowych oraz rytmu dobowego występującym u pacjentów nawet tydzień po przebytym zabiegu operacyjnym. Czynniki ryzyka zaburzeń możemy podzielić na modyfikowalne i niezależne od zespołu sprawującego opiekę nad pacjentem. W celu poprawy opieki okołooperacyjnej opracowano protokół ERAS (enhanced recovery after surgery), który jest modyfikowany dla kolejnych dziedzin leczenia operacyjnego.

Zabieg chirurgiczny przeprowadzany w znieczuleniu ogólnym jest źródłem stresu dla każdego pacjenta. Brak kontroli nad własnym ciałem, tajemnicze procedury oraz strach przed powikłaniami leczenia powodują, że pobyt w szpitalu dla większości osób jest w pewnym stopniu traumatyzujący. Jednym z ważnych pytań zadawanych przez pacjentów zakwalifikowanych do operacji jest to dotyczące sprawności umysłu po zabiegu, który niekoniecznie musi dotyczyć układu nerwowego. Niestety, pytania o deficyty funkcji poznawczych są uzasadnione, a nazwa tych zaburzeń to „delirium pooperacyjne”. Powikłanie to może się nasilać w następstwie różnych procedur anestezjologicznych i chirurgicznych, dlatego oba zespoły powinny wdrażać postępowanie, które ograniczy rozwój objawów.

Delirium pooperacyjne jest ujęte w International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10 (ICD-10) jako majaczenie niewywołane alkoholem ani innymi substancjami psychoaktywnymi. Pierwsze badania nad delirium pooperacyjnym przeprowadzone zostały pod kierownictwem Bedforda w 1955 roku. Wymienia się 5 elementów składających się na majaczenie:

• przymglenie świadomości, czyli zaburzenia uwagi, rozpoznawania osób czy miejsc oraz osłabione możliwości skupienia się
• upośledzenie pamięci świeżej, brak umiejętności prowadzenia dłuższej rozmowy
• zaburzenia psychoruchowe pod postacią nieprawidłowego czasu reakcji oraz zmian szybkości wypowiedzi (na zbyt szybką lub za wolną)
• zaburzenia rytmu dobowego
• objawy pojawiają się nagle i mają zmienne nasilenie w ciągu doby¹.

Zazwyczaj objawy pojawiają się w 2-3 dobie po zabiegu, chociaż mogą rozwinąć się nawet do tygodnia od operacji, co jest istotne w kontekście szybkiego wypisywania pacjentów do domu. Należy odróżnić delirium, które bardzo często występuje u starszy...

Delirium jest jednym z 3 typów pooperacyjnych zaburzeń funkcji poznawczych, do których zalicza się: