Przegląd technik operacyjnych wykorzystywanych w chirurgii onkologicznej
prof. dr hab. n. med. Andrzej Komorowski
- Krytyczne, oparte na danych EBM spojrzenie na nowoczesne technologie wykorzystywane w leczeniu operacyjnym chorych na nowotwory
- Skuteczność i bezpieczeństwo nowoczesnych urządzeń oraz technologii medycznych
- Miejsce nowinek technologicznych w standardowym postępowaniu u pacjentów onkologicznych – stan obecny i perspektywy
Intensywny rozwój technologii nie omija bynajmniej chirurgii i chirurgii onkologicznej. Wizja poprawy wyników leczenia nowotworów poprzez zastosowanie zaawansowanych technik sprawdzających się w innych dziedzinach życia jest oczywiście bardzo kusząca. Niemniej środowisko medyczne jest przede wszystkim odpowiedzialne za bezpieczeństwo chorych, zatem sam fakt, że dana technika jest nowinką technologiczną, nie oznacza, że należy wprowadzać ją do standardowego użycia w medycynie i chirurgii.
W niniejszym opracowaniu dokonano przeglądu nowych technologii wykorzystywanych w ostatnich latach w chirurgii onkologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem ich bezpieczeństwa i danych opartych na dowodach naukowych (EBM – evidence based medicine) pozwalających określić korzyści płynące dla chorych z ich stosowania. W skrócie zostaną omówione:
- techniki robotyczne
- modele sztucznej inteligencji (AI – artificial intelligence)
- modele rozszerzonej rzeczywistości (AR – augmented reality)
- zastosowanie zieleni indocyjaninowej (ICG – indocyanine green)
- druk 3D
- techniki stosowane w leczeniu rozsiewu do otrzewnej.
Techniki robotyczne
Techniki robotyczne są bezsprzecznie gwiazdą medialną chirurgii, a także chirurgii onkologicznej ostatnich lat. Po zadomowieniu się w dziedzinie urologii krok za krokiem operacje robotowe były wprowadzane do arsenału dostępów wykorzystywanych, pod...
Cały czas brakuje dowodów z większych grup chorych pozwalających na ocenę odległych wyników onkologicznych stosowania platformy robotowej, a trzeba podkreślić, że to jest najważniejszy czynnik oceny jakości leczenia onkologicznego, w tym także operacyjnego. Musimy również pamiętać, że wraz z upowszechnieniem robotów pojawi się coraz więcej danych i dopiero wówczas będziemy mogli z większą pewnością wypowiedzieć się na temat bezpieczeństwa tej techniki. Nie możemy na razie zakładać, że wyniki te będą przemawiały na korzyść stosowania robota. Przykładowo wbrew powszechnemu entuzjazmowi analiza ponad 1 mln cholecystektomii wykonanych techniką otwartą, laparoskopową i robotową w Stanach Zjednoczonych w ciągu 10 lat przyniosła zaskakująco złe dla robotyki wyniki. Okazało się bowiem, że w porównaniu z laparoskopią wiązała się z dużo większym kosztem oraz ze zwiększonym ryzykiem uszkodzenia dróg żółciowych5. Te niepokojące dane powinny działać na bezkrytycznych entuzjastów nowych technik (szczególnie platformy robotowej) otrzeźwiająco, zwłaszcza w kontekście dwóch nagłośnionych medialnie zgonów pacjentek operowanych z użyciem techniki robotowej w Polsce – w wyniku powikłań pooperacyjnych histerektomii robotowej w 2022 roku w Krakowie oraz w trakcie zabiegu resekcji guza płuca (pierwszego w tym ośrodku!) w 2024 roku w Kielcach.