Nowoczesne podejście do ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego
Leczenie w trybie ostrodyżurowym vs odroczona cholecystektomia

dr n. med. Katarzyna Anna Kowalczyk

Oddział Chirurgii Onkologicznej, 5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Krakowie

Katedra Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej, Uniwersytet Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie

Adres do korespondencji:

dr n. med. Katarzyna Anna Kowalczyk

Oddział Chirurgii Onkologicznej,

5 Wojskowy Szpital Kliniczny z Polikliniką w Krakowie

ul. Wrocławska 1-3, 30-901 Kraków

e-mail: katarzyna.anna.kowalczyk@gmail.com

  • Cholecystektomia laparoskopowa – złoty standard operacyjnego leczenia chorób pęcherzyka żółciowego
  • Wybór odpowiedniego czasu operacji u pacjentów z ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego: wczesna vs odroczona cholecystektomia laparoskopowa
  • Wpływ momentu wykonania cholecystektomii na przebieg okołooperacyjny i wyniki leczenia

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego jest jednym z najczęstszych powodów hospitalizacji na oddziałach chirurgicznych. Cholecystektomia laparoskopowa stanowi złoty standard w przypadku operacyjnego leczenia chorób pęcherzyka żółciowego, w tym ostrego zapalenia, wciąż jednak toczy się burzliwa dyskusja nad optymalnym momentem jej wykonania – wczesna vs opóźniona cholecystektomia laparoskopowa. Celem niniejszego artykułu jest przegląd aktualnych danych z piśmiennictwa na temat wyboru odpowiedniego czasu operacji u pacjentów z ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego oraz jego wpływu na przebieg okołooperacyjny i wyniki leczenia.

Cholecystektomia laparoskopowa

Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego to stan nagły, będący jedną z najczęstszych przyczyn hospitalizacji na oddziałach chirurgicznych, który zazwyczaj leczy się operacyjnie, aby uniknąć powikłań, takich jak martwicze zapalenie pęcherzyka żółciowego, jego perforacja czy sepsa1.

Od czasu udanego wykonania pierwszej cholecystektomii laparoskopowej pod koniec lat 80. XX wieku coraz powszechniej zaczęto stosować metody chirurgii małoinwazyjnej w leczeniu chorób dróg żółciowych. Początkowo cholecystektomia laparoskopowa nie była zalecana u pacjentów z ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego z powodu silnego obrzęku tkanek, niejasnej anatomii trójkąta Calota, braku śródoperacyjnej kontroli krwawienia wokół pęcherzyka żółciowego oraz ograniczonego doświadczenia chirurgów2,3. Jednak wraz z szybkim rozwojem techniki laparoskopowej oraz lepszym zrozumieniem powikłań śródoperacyjnych i pooperacyjnych laparoskopii pęcherzyka żółciowego jej wykonanie w ostrym zapaleniu nie jest już przeciwwskazane, a wręcz przeciwnie – obecnie cholecystektomia laparoskopowa jest złotym standardem leczenia operacyjnego chorób pęcherzyka żółciowego, w tym ostrego zapalenia. Uznana jest za metodę bezpieczną, nie tylko w przypadku operacji planowych, lecz także zabiegów przeprowadzanych w trybie pilnym. Cholecystektomia laparoskopowa w wielu aspektach ma przewagę nad metodą otwartą. Korzyści wynikające z techniki laparoskopowej to m.in. zmniejszenie bólu pooperacyjnego, szybsza rekonwalescencja i krótszy pobyt w szpitalu2,4.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wczesna i odroczona cholecystektomia laparoskopowa

Można wyróżnić dwa zasadnicze podejścia do leczenia operacyjnego ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego:

Leczenie ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego – wytyczne z Tokio 2018

Aktualnie dane z piśmiennictwa w dużej mierze przemawiają za wykonywaniem cholecystektomii laparoskopowej we wczesnym okresie ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego. Tego rodzaju podejście do [...]

Ryzyko konwersji

Wykazano, że wczesna cholecystektomia wiąże się z niższym odsetkiem konwersji do laparotomii w porównaniu z leczeniem odroczonym. Wynika to przede wszystkim z faktu, że w początkowym [...]

Ryzyko powikłań

Powikłania po cholecystektomii laparoskopowej obejmują powikłania śródoperacyjne i pooperacyjne. Skumulowana częstość ich występowania szacowana jest na 1,6-5,3%. Taki wynik można uznać za [...]

Czas zabiegu

Wczesna cholecystektomia laparoskopowa charakteryzuje się krótszym czasem trwania operacji, co potwierdzają zarówno wyniki badań prospektywnych3,12, jak i wnioski z prac retrospektywnych5,9. W przypadku leczenia [...]

Długość hospitalizacji i koszty

W licznych badaniach wykazano, że wczesna cholecystektomia znacząco skraca całkowity czas hospitalizacji i zmniejsza koszty leczenia, eliminując konieczność podwójnej hospitalizacji. Efekt ten opisali [...]

Jakość życia pacjentów

Wyniki badań podkreślają, że wcześniejsza interwencja chirurgiczna wpływa pozytywnie na jakość życia operowanych pacjentów i na ich szybszy powrót do codziennej, normalnej [...]

Śmiertelność

Zarówno wczesna, jak i odroczona cholecystektomia charakteryzują się bardzo niską śmiertelnością, a dostępne badania nie wykazują istotnych różnic w tym zakresie2,3.

Podsumowanie

Wczesna cholecystektomia laparoskopowa wykonywana u pacjentów z ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego jest metodą bezpieczną i skuteczną, przewyższającą leczenie odroczone pod względem ryzyka konwersji, czasu [...]

Do góry