Jak ja to robię

Podstawowe zasady operacji przetoki odbytu

dr hab. n. med. Małgorzata Kołodziejczak

Warszawski Ośrodek Proktologii, Szpital św. Elżbiety, Warszawa

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Małgorzata Kołodziejczak, Warszawski Ośrodek Proktologii, Szpital św. Elżbiety, ul. Goszczyńskiego 1, tel. (22) 542 08 16.

Przetoka jest chorobą zwieracza odbytu. Nie ma idealnej metody operacyjnej, która pozwoliłaby jednocześnie uniknąć nawrotu i pooperacyjnej inkontynencji.

Wstęp

Przetoka odbytu jest przewlekłą, uciążliwą dla pacjenta, chorobą zapalną. Pomimo licznych prób terapii zachowawczej podstawowym sposobem jej leczenia nadal jest operacja. W przypadku przetoki odbytu zawsze potrzebne jest postępowanie 3-etapowe:

  • przygotowanie diagnostyczne do operacji na zwieraczach
  • wybór odpowiedniej metody i prawidłowo przeprowadzona operacja
  • prowadzenie i kontrola pacjenta po operacji.  

W mojej opinii każdy z tych elementów jest niezbędny i jednakowo ważny. Z powodu możliwych powikłań pooperacyjnych w postaci nietrzymania gazów i stolca oraz dużej nawrotowości choroby pacjent z przetoką odbytu wymaga szczegółowej diagnostyki przedoperacyjnej: wykonania ultrasonografii transrektalnej i/lub rezonansu magnetycznego. Pacjenci ze skomplikowanymi przetokami oraz ci, u których już przed operacją stwierdza się osłabioną kontynencję, powinni mieć dodatkowo wykonane badania czynnościowe (sfinkterometria lub anorektomanometria). Istotna jest też kontrola całego jelita grubego przed operacją w celu wykluczenia ewentualnych chorób zapalnych jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego) oraz innych patologii mogących być przyczyną przetoki odbytu bądź występujących niezależnie od niej (m.in. nowotworów).

Odnotowanie danych z wywiadu dotyczących trzymania gazów i stolca, najlepiej w ujednoliconej skali, np. Wexnera, jest ważne ze względów merytorycznych i prawnych. Na naszym oddziale, niezależnie od kwalifikacji i badania w ambulatorium przyszpitalnym, każdy pacjent jest badany bezpośrednio przed zabiegiem. Porównujemy aktualny stan miejscowy z wynikiem badania przeprowadzonego w ambulatorium przed przyjęciem pacjenta do szpitala, sprawdzamy stopień oczyszczenia odbytnicy przed operacją oraz przeprowadzamy rozmowę o możliwych powikłaniach pooperacyjnych. Bardzo często pacjent zadaje pytanie, czy zwieracze zostaną naruszone bądź uszkodzone. Uświadomienie mu, że przetoka jest chorobą zwieracza i anatomicznie przebiega przez ważne funkcjonalnie struktury mięśniowe, a zatem operacja toczyć się będzie w obrębie mięśni zwieraczy, w dużym stopniu zabezpiecza chirurga przed późniejszymi roszczeniami chorego.

Przygotowanie pacjenta do operacji

W większości przypadków pacjent do operacji przetoki odbytu może przygotować się samodzielnie w domu.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przygotowanie pacjenta do operacji

W większości przypadków pacjent do operacji przetoki odbytu może przygotować się samodzielnie w domu.

Ułożenie pacjenta i sposób znieczulenia

W większości przypadków pacjent ułożony jest w pozycji litotomijnej (ginekologicznej) w taki sposób, aby pośladki trochę wystawały poza brzeg stołu operacyjnego. Przy zmianach umiejscowionych [...]

Etapy operacji

Niezależnie od typu przetoki każda operacja przebiega wg następującego schematu:

Opieka pooperacyjna

Opieka nad pacjentem po operacji przetoki jest tak samo istotna jak prawidłowo wykonana operacja, przede wszystkim ze względu na zapobieganie ewentualnym [...]
Do góry