Wiedza o właściwym zakresie limfadenektomii jest koniecznym elementem wykształcenia chirurga operującego chorych na raka żołądka.

Wprowadzenie

Leczenie chirurgiczne zaawansowanego raka żołądka jest jedyną metodą pozwalającą na wyleczenie, mimo że w wielu przypadkach wymaga uzupełniającej chemioterapii lub radioterapii. W starannie wyselekcjonowanych grupach chorych na wczesnego raka możliwe jest zastosowanie metod endoskopowych. Jednakże większość chorych kwalifikowana jest do zabiegu operacyjnego. Celem zabiegu operacyjnego z intencją wyleczenia jest resekcja żołądka z adekwatnym marginesem i usunięcie odpowiednich węzłów chłonnych.¹ Limfadenektomia nie służy tylko przeprowadzeniu patomorfologicznej oceny stopnia zaawansowania, ale w wielu przypadkach ma znaczenie lecznicze.^2,3 W sposób pośredni uzasadnieniem tego stwierdzenia jest znaczenie zaawansowania węzłowego jako czynnika rokowniczego.⁴ Zakres wycięcia węzłów chłonnych nie zmienia rzeczywistego zaawansowania węzłowego. Może jednak zmienić wynik oceny, jeśli znaleziona zostanie większa liczba węzłów chłonnych z przerzutami, a zatem może zapobiec zjawisku „stage migration”, czyli zmiany przeżyć odległych dla poszczególnych stopni zaawansowania ze względu na niedokładną ocenę zaawansowania węzłowego.⁵ To zjawisko może dotyczyć 20-30% chorych^5,6 Ponadto szersze wycięcie węzłów chłonnych może zmienić radykalność resekcji z R1 na resekcję R0. Wiele badań dowodzi, że proporcja liczby węzłów chłonnych z przerzutami do całkowitej liczby usuniętych węzłów ma znaczenie rokownicze.^7,8 Z badań wynika również, że znaczenie rokownicze ma liczba usuniętych węzłów chłonnych.²

Paradoksalnie potwierdzeniem wartości odpowiedniego wycięcia węzłów chłonnych są obserwacje chorych na raka żołądka bez przerzutów węzłowych. Ostatnio opublikowana metaanaliza obejmująca 12 504 chorych na raka żołądka bez przerzutów nowotworowych⁹ wykazała, że u tych chorych większa liczba usuniętych węzłów chłonnych (szersza limfadenektomia) również jest jednym z czynników rokowniczych. Powodem są m.in. niewykryte mikroprzerzuty w usuniętych węzłach chłonnych.¹⁰ Fakt ten nie jest jednak równoznaczny ze wskazaniem do usuwania największej możliwej liczby węzłów chłonnych.

Adekwatna limfadenektomia polega m.in. na uwzględnieniu stopnia zaawansowania nowotworu i ryzyka związanego z poszerzeniem wycięcia węzłów chłonnych.

We wczesnym raku bez przerzutów węzłowych poszerzona limfadenektomia nie ma racjonalnych podstaw, podobnie jak w stadium rozsiewu raka żołądka.1,11,12 Ponadto poszerzanie zakresu limfadenektomii może wiązać się ze zwiększeniem liczby powikłań poop...