Zespół stopy cukrzycowej jest jednym z bardziej uciążliwych powikłań źle kontrolowanej cukrzycy. Jego rozpoznanie, wbrew utartym poglądom, nie jest łatwe, a leczenie wymaga współpracy wielu specjalistów. Inaczej leczy się stopę cukrzycową typu neuropatycznego, a nieco inaczej stopę typu niedokrwiennego.

Wstęp

Medycyna nie jest nauką ścisłą, ale jest nauką dokładną. Wszystkie jednostki chorobowe i zespoły chorobowe są ściśle zdefiniowane. Choć definicja zespołu stopy cukrzycowej (ZSC) została podana wiele lat temu, to nadal do stopy cukrzycowej zaliczane są wszystkie zmiany troficzne podudzia. Stopa to część kończyny dolnej poniżej kostki. Leczenie szpitalne zakażenia stopy u chorych z cukrzycą trwa dłużej niż leczenie każdego innego powikłania cukrzycy. W cukrzycy zakażenia mają cięższy przebieg i są bardziej oporne na leczenie, co wydłuża hospitalizację. Infekcje zwiększają 55-krotnie ryzyko hospitalizacji i aż 150-krotnie ryzyko amputacji.¹ Podczas terapii w trybie ambulatoryjnym chorzy ponoszą bardzo duże koszty leczenia (cena antybiotyków, środków odkażających, opatrunków i obuwia odciążającego).¹

Jak wynika z ADVANCE Study (skala EQ-5D), największy wpływ na pogorszenie jakości życia chorych z cukrzycą ma amputacja części kończyny dolnej z powodu ZSC. Dokładne dane na temat amputacji w Polsce są nieznane. W polskich publikacjach poświęconych ZSC wykazywany jest jedynie systematyczny wzrost liczby tego typu zabiegów.

Definicja zespołu stopy cukrzycowej

Według definicji WHO zespół stopy cukrzycowej to infekcja o różnym nasileniu, owrzodzenie i/lub destrukcja tkanek głębokich w połączeniu z zaburzeniami neurologicznymi oraz chorobami naczyń obwodowych w kończynach dolnych.²

Na podstawie tej definicji zespół można podzielić na trzy typy:

• ZSC typu neuropatycznego
• ZSC typu naczyniowego
• ZSC typu neuropatyczno-naczyniowego (mieszany).

Jest to ważny podział, bo z niego wynika sposób postępowania medycznego. Właściwe rozpoznanie jest stosunkowo proste z wyjątkiem stopy cukrzycowej typu Charcota. Mechanizm powstania ZSC jest skomplikowany i zależy od wielu czynników. Zgodnie z def...