Od stomatologa dla dermatologów

Język geograficzny – zasady postępowania

Lek. dent. Monika Walis

Dr hab. med. prof. nadzw. Sebastian Kłosek

Zakład Patomorfologii Stomatologicznej, Międzywydziałowa Katedra Patomorfologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Adres do korespondencji: Dr hab. med. prof. nadzw. Sebastian Kłosek, Zakład Patomorfologii Stomatologicznej, Uniwersytetu Medycznego, ul. Pomorska 251, 92-213 Łódź, e-mail: sebastian.klosek@umed.lodz.pl

Zmiany o charakterze atrofii na błonie śluzowej języka omawiano w piśmiennictwie medycznym już na początku 1831 roku. Wtedy jednak nie określano ich mianem zmian geograficznych. Termin ten, odnoszący się do kształtu przypominającego zarysy kontynentów na mapie, został wprowadzony po raz pierwszy w piśmiennictwie niemieckim w 1854 roku. Dzisiaj zmiany te nazywane są językiem geograficznym, łagodnym wędrującym zapaleniem języka lub rumieniem wędrującym.[1]


Język geograficzny jest łagodnym stanem zapalnym błony śluzowej języka. Nie ma podłoża bakteryjnego ani grzybiczego. Charakteryzuje się występowaniem nieregularnych czerwonych i białych plam na grzbietowej powierzchni języka (ryc. 1). Plamy rumieniowe są atroficzne i nie mają brodawek nitkowatych. Białe obwódki, które otaczają czerwone plamy, składają się z regenerujących się brodawek nitkowatych i mieszaniny keratyny z neutrofilami. Brodawki grzybowate pozostają niezmienione. Atrofia ma tendencję do zmiany położenia, wzoru i rozmiarów w czasie. Obserwuje się dynamikę zmian, tzn. zanikanie i pojawianie się w innym miejscu i układzie pól z obwódką. Nieregularny charakter plam powoduje, że powierzchnia języka przypomina mapę. Zmiany mogą się czasem pojawiać na powierzchni brzusznej i bocznych powierzchniach języka lub w innych okolicach błony śluzowej jamy ustnej (geograficzne zapalenie jamy ustnej). U większości pacjentów obserwuje się jedną lub kilka zmian (ryc. 2). W niektórych przypadkach, gdy strefy atrofii brodawkowej są wyraźne, a keratotyczne marginesy są stosunkowo słabo zaznaczone, zmiany objawiają się jedynie jako czerwone plamy.[2,3]

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Etiopatogeneza

Etiologia i patogeneza rumienia wędrującego jest wciąż nieznana. Dotyka on 0,6-4,8 proc. populacji. Występuje predylekcja do płci żeńskiej. Zmiany częściej dotyczą [...]

Terapia

Ze względu na łagodność i bezobjawowość zmian język geograficzny zwykle nie wymaga leczenia. Leczenie objawowe u pacjentów z dolegliwościami opiera się [...]

Podsumowanie

Pomimo wieloletnich badań język geograficzny nadal nie jest w pełni poznanym stanem. Ze względu na zwykle bezobjawowy przebieg jest przypadłością wielokrotnie [...]

Do góry